Η
ΚΡΥΠΤΗ ΤΩΝ ΚΑΠΟΥΤΣΙΝΩΝ- ΓΙΟΖΕΦ ΡΟΤ- ΑΓΡΑ
Μετά
το «Εμβατήριο Ραντέσκυ», η «Κρύπτη των Καπουτσίνων» είναι εκείνο το μυθιστόρημα
του Ροτ που προσεγγίζει με ακόμα πιο άμεσο και συναισθηματικό τρόπο την
ψυχολογία του ήρωα, την ευρεία περίοδο του μεσοπολέμου και το τέλος της
αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας. Το ανθρώπινο στοιχείο και οι μικρές καθημερινές
σκηνές όπως τα δείπνα του Τρότα με την μητέρα του, το ταβερνάκι του
Γιαντλόβκερ, η περιγραφή φυσικών στοιχείων, ακόμα και η ανάπτυξη ασήμαντων
χαρακτήρων ή ο έρωτας με την Ελίζαμπεθ, σκιαγραφούν ένα φόντο όπου ο Ροτ
ξεδιπλώνει ταυτόχρονα την ιστορική αλλά και την αφηγητική του γλώσσα. Ο
συγγραφέας είναι ένας εξαιρετικός παρατηρητής, όχι μόνο της ανθρώπινης
ψυχολογίας αλλά και την ανθρώπινης συμπεριφοράς, γι’ αυτό ακριβώς το λόγο είναι
ικανός να αναδεικνύει την πλοκή μέσα από τέτοιες «μικρές λεπτομέρειες».
Όλο
το βιβλίο είναι μια «ωδή στη μελαγχολία», γι’ αυτό ο συγγραφέας, εκτός από τη
ματαιότητα του πολέμου, προτάσσει τη νεότητα έναντι των γηρατειών καθώς και την
αντίθεση ομορφιάς και μιζέριας. Αυτή του όμως η δραματικότητα και ο τρόπος που
προσφέρεται είναι που καθιστούν το Ροτ έναν από τους κορυφαίους συγγραφείς του
20ου αιώνα.
Η
σκηνή μετά την επιστροφή του από τον πόλεμο και η συνάντηση με τη μητέρα του
αποτελούν ένα από τα συγκλονιστικότερα δείγματα της σύγχρονης
πεζογραφίας.
Μτφρ:
Μαρία Αγγελίδου
[«Η
μητέρα μου έστρεψε σε μένα το πρόσωπο της. Είχε δάκρυα στα μάτια, δάκρυα απ’
αυτά που δεν κυλάνε, δάκρυα απ’ αυτά που μοιάζουν με στεκούμενα νερά. Έπεσα
στην της ηλικιωμένης γυναίκας. Μου χάιδεψε το κεφάλι. Τα μαλλιά σου είναι
γεμάτα καπνιά, είπε. Και ξανά. Ξανάπε το ίδιο πράγμα κάμποσες φορές. Τα μαλλιά
σου είναι γεμάτα καπνιά! Πήγαινε να πλυθείς!»…..]
Ο
Ροτ είναι συγγραφέας της «αίσθησης». Μιας «αίσθησης» που προκύπτει μέσα από
έναν ιδιότυπο ρεαλισμό που δεν έχει να κάνει μόνο με την περιγραφή αλλά και με
τα συναισθήματα που αναδύονται μέσα από μια διαχέουσα πλήξη και μια μελαγχολία.
Η «Κρύπτη» είναι ένα έργο πιο προσιτό, πιο εύληπτο από τον αναγνώστη (σε σχέση
με το» Εμβατήριο») διότι δεν είναι «τριτοπρόσωπο» και δεν διαθέτει την
«επική» διάσταση του «Εμβατηρίου». Το «Εμβατήριο» είναι ένα βιβλίο αποχαιρετισμού
μιας εποχής ολόκληρης, ένα νοσταλγικό ποίημα, και η «Κρύπτη» η συνέχεια του,
εμβαπτισμένη με την εικόνα του ίδιου του Ροτ μέσα στην ατμόσφαιρα της οριστικής
αλλαγής που επήλθε· προϊόν κατάρρευσης και απελπισίας.
Βιογρ.
Wiki
Ο
Γιόζεφ Ροτ (Moses Joseph Roth)
γεννήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1894 στο Μπρόντι, μια μικρή πόλη της Ανατολικής
Γαλικίας, στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, ήταν Αυστριακός συγγραφέας και δημοσιογράφος
εβραϊκής καταγωγής. Απεβίωσε το 1939. Για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 1922
δημοσίευσε συνεργασία του στην εφημερίδα Vorwärts, επίσημο όργανο του
Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Έγινε τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας,
υπογράφοντας ως «Κόκκινος Γιόζεφ». το καλοκαίρι του 1923 άρχισε να κάνει ταξίδια
στην Πράγα, όπου γνωρίστηκε με τον Μαξ Μπροντ (Max Brod), τον εκδότη του Κάφκα. Μετά από ένα
ταξίδι στο Παρίσι, το 1927, η Frankfurter Zeitung τον έστειλε στην Αλβανία. Οι ανταποκρίσεις
του δημοσιεύτηκαν υπό τον τίτλο «Ταξίδι στην Αλβανία». Το φθινόπωρο η εφημερίδα
τον έστειλε ένα ταξίδι στη Γερμανία. Προέκυψαν έτσι τα «Γράμματα από τη
Γερμανία». Κυκλοφόρησε και το μυθιστόρημά του «Φυγή χωρίς τέλος», με το οποίο
θα ενταχθεί στη «Νέα Αντικειμενικότητα» (ο ίδιος δεν το παραδεχόταν). Το 1932
εκδόθηκε το Radetzkymarsch «Το εμβατήριο Ραντέτσκυ». Αρχικά είχε δει το φως της
δημοσιότητας στη Frankfurter Zeitung, σε συνέχειες. Ήταν το μοναδικό
μυθιστόρημά του, στο οποίο αφιέρωσε πολύ χρόνο.
