Seridan Le Fanu – Το άγρυπνο μάτι – ΆΓΡΑ

Seridan Le Fanu – Το άγρυπνο μάτι – ΆΓΡΑ

Ο Le Fanu, συγκαταλέγεται στους κορυφαίους συγγραφείς μυστηρίου και φαντασίας του 19^ου αιώνα και επιπλέον ήταν ο άνθρωπος που ενέπνευσε το Μπραμ Στόουκερ να γράψει το «Δράκουλα», αφού πρώτα είχε επηρεαστεί από την δική του «Καρμίλλα». Στη νουβέλα με τίτλο «Άγρυπνο μάτι» ο συγγραφέας επιχειρεί μια κατάδυση στο αρχέγονο συναίσθημα του φόβου. Ο φόβος καταβάλλει σταδιακά τον πλοίαρχο Μπάρτον και τελικά δίνει την θέση του στον τρόμο. Αυτή η σταδιακή κορύφωση, μέσα από μια σειρά περιστατικών, οδηγεί τον ήρωα στην τρέλα που προέρχεται μέσα από το ακαθόριστο και το ασαφές.

Η ατμόσφαιρα που δημιουργεί ο Le Fanu παλινδρομεί ανάμεσα στο υπερφυσικό και στο ρεαλιστικό και κορυφώνει την αγωνία αλλά γεννά και απορίες. Ο αναγνώστης ταυτίζεται με το ψυχικό προφίλ του ήρωα και συμπάσχει μαζί του. Η οικειότητα που προσφέρει το ρομαντικό στυλ αφήγησης καθώς και το ενδιαφέρον για το  διώκτη του Μπάρτον, κλιμακώνονται σελίδα τη σελίδα. Ποιος, ή τι είναι «αυτό» που απειλεί την ζωή του πλοιάρχου; Ποιος είναι ο μυστηριώδης αποστολέας; Ποιος είναι ο άνθρωπος που τον ακολουθεί όπου και να βρεθεί, όπου και να πάει; Η γλώσσα του Le Fanu είναι λιτή αλλά υπαινικτική χωρίς το στοιχείο της υπερβολής. Το «Άγρυπνο μάτι» αποτελεί κλασικό διήγημα φανταστικής λογοτεχνίας, διότι ενώ η ιστορία αναπτύσσεται σε ένα ρεαλιστικό πλαίσιο (δηλαδή μια κανονική ιστορία χωρίς φανταστικά δεδομένα), επιχειρείται διείσδυση του υπερφυσικού στοιχείου. Ο συγγραφέας αρέσκεται στο υπαινικτικό και σε μια εξήγηση που «αιωρείται» παρά σε μια προφανή λύση του μυστηρίου.  

Μτφρ: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

«Η κατάθλιψη, η δυστυχία και η αναστάτωση του μέρα με τη μέρα παγιώνονταν και γίνονταν πιο ανησυχητικές, ενώ η ψυχική αγωνία που τον κατέτρωγε ασταμάτητα άρχισε εν τέλει αν επηρεάζει αισθητά την υγεία του τόσο ώστε η λαίδη Ρότσνταίηλ και ο στρατηγός  Μόνταγκιου κατόρθωσαν (χωρίς, είναι αλήθεια  μεγάλη προσπάθεια) να τον πείσουν να κάνει ένα σύντομο ταξίδι στην ηπειρωτική Ευρώπη, με τη ελπίδα ότι μια συνολική αλλαγή σκηνικού θα τον αποσπούσε εν πάση περιπτώσει, από την επιρροή των συνειρμών του περιβάλλοντος , για τους οποίους οι πιο σκεπτικιστές από τους φίλους τους θεωρούσαν ότι ασφαλώς και συνεισέφεραν στην υπενθύμιση και στη διαιώνιση της κατάστασης που δεν αντιλαμβάνονταν ως τίποτα παραπάνω  από μια απλή νευρικής φύσεως ψευδαίσθηση».

Βιογραφικό

Ο Joseph Thomas Sheridan Le Fanu, ο δημοφιλέστερος ίσως δημιουργός πολλών από τις καλύτερες ιστορίες με φαντάσματα της βικτοριανής εποχής, ήταν Αγγλοϊρλανδός και γεννήθηκε στο Δουβλίνο το 1814. Το ντεμπούτο του ως μυθιστοριογράφος έγινε το 1845 με το "The Cock and Anchor". Ως δημοσιογράφος ξεκίνησε την καριέρα του από το Dublin University Magazine το 1837. Αργότερα το 1861 έγινε εκδότης και ιδιοκτήτης του. Το 1844 παντρεύτηκε τη Susanna Bennett με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά. Ο θάνατος της το 1858 του προκάλεσε βαθιά θλίψη την οποία διοχέτευσε στις ιστορίες του. Εξαιτίας της συστολής και του νυχτερινού τρόπου ζωής του απέκτησε το παρατσούκλι "Ο αόρατος πρίγκιπας". Ζούσε σαν ερημίτης, εμπνεόταν από τους εφιάλτες που έβλεπε και έγραφε τα έργα του από τη δύση ως την ανατολή, μέχρι το θάνατο του, στις 7 Φεβρουαρίου του 1873. Τα έργα του είχαν σχεδόν ξεχαστεί μέχρι το 1923, όταν ο μελετητής και συγγραφέας M. R. James εξέδωσε μια συλλογή με ιστορίες του, με τον τίτλο "Μadam Crowl's Ghost and Other Tales of Mystery". Άλλα διάσημα έργα του είναι τα "The House by the Churchyard", "Uncle Silas", "Wylder's Hand" και η συλλογή "In a Glass Darkly" (στην οποία συμπεριλαμβάνεται η "Καρμίλλα").