Συνομιλία του Θάνου Μικρούτσικου με τον Γιώργο Πολ. Παπαδάκη

Συνομιλία του Θάνου Μικρούτσικου με τον Γιώργο Πολ. Παπαδάκη (Βιβλίο ¨Μου είπαν" εκδόσεις Δρόμων, Αθήνα, 2013. 

Τι σας έκανε να αγαπήσετε τη μουσική; Πότε συνειδητοποιήσατε ότι θέλετε να γίνετε μουσικός;

Γεννήθηκα στην Πάτρα το 1947, γόνος μιας αστικής οικογένειας η οποία είχε όμως σχέση με την τέχνη. Η θεία μου έμενε σε ένα νεοκλασικό σπίτι, δίπλα στο δικό μας νεοκλασικό και ήταν μια σπουδαία πιανίστα, αλλά και όλη η οικογένεια εί-χε μια ευρύτερη μουσική παιδεία. Μια φορά θυμάμαι στα 4 μου πήγα στη θεία μου η οποία με κάλεσε και μου έπαιξε ένα κομμάτι του Σούμπερτ και όχι μόνο αυτό, αλλά ύστερα με έβαλε και στο πιάνο και πιέζοντάς μου τα δάχτυλα το παίξαμε μα-ζί, εκεί αισθάνθηκα την πρώτη μου ηλεκτρική εκκένωση κι όχι μόνο εκείνη τη στιγμή αλλά και χρόνια αργότερα όταν ανέσυρα το γεγονός στη μνήμη μου. Με τη θεία μου συνέχισα να έχω καλές σχέσεις και μέσω αλληλογραφίας όταν χρόνια αργότερα έγινε μόνιμη κάτοικος Στοκχόλμης. Επίσης ένα άλλο σημαντικό γεγονός εί-ναι η κλασική μουσική που άκουγα στο σπίτι από τους δίσκους 78 στροφών που έφερνε ο πατέρας μου, που για να ακούσεις μια ολόκληρη συμφωνία έπρεπε να βά-λεις 7 με 8 δίσκους να παίξουν. Όπως βλέπετε διατηρώ ακόμη εκείνο το πικάπ, των αρχών της δεκαετίας του 1950. Έτσι παράλληλα με το δημοτικό πήγα και στο ωδείο οπότε τελειώνοντας, ήμουν ήδη μπροστά στο πτυχίο του πιάνου. Κατόπιν κι έχοντας αποκτήσει οικειότητα στο παίξιμο του πιάνου ότι τραγούδι μου άρεσε από Θεοδωράκη και Χατζιδάκι κυρίως το έπαιζα. Κι όχι μόνο αυτά αλλά και ιταλικά τραγούδια όπως και αμερικάνικα ροκ εκείνης της εποχής. Ξέρετε στάθμευαν τα αμερικάνικα αεροπλανοφόρα του έκτου στόλου στο λιμάνι της Πάτρας και από τα ραδιόφωνά τους ακούγαμε τραγούδια ροκ που όπως είναι φυσικό μας επηρέαζαν. Φυσικά το ίδιο έντονα ακούγαμε και τους ιταλικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς. Στα 14 προσανατολίστηκα για σπουδές στα μαθηματικά γιατί ο πατέρας μου ήταν μαθηματικός και μου είχε μεταδώσει την αγάπη για τα μαθηματικά. Μπήκα λοιπόν στο μαθηματικό τμήμα αλλά συνέχισα ν’ ασχολούμαι και με την μουσική, έπιασα μάλιστα μια δουλειά στις τότε μπουάτ. Βεβαίως ολοκλήρωσα και τις ωδειακές σπουδές, αρμονία, αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση με τον δάσκαλο Γιάννη Α. Παπαϊωάννου, πριν τελειώσω το πανεπιστήμιο. Μετά είχα δυο δρόμους να ακολουθήσω ή ακαδημαϊκή καριέρα, οπότε θα συνέχιζα στην Αμερική για διδακτορικό ή θα ακολουθούσα το δρόμο της μουσικής σταδιοδρομίας και της σύνθεσης. Ο πρώτος δρόμος μιας και ήμουν δυνατός στα μαθηματικά είχε πιο πολύ σιγουριά θα έ-λεγα. Ο δρόμος της μουσικής ήταν περισσότερο επισφαλής, παρόλο το μπαγκράουντ που σας προανέφερα, δεν υπήρχε εγγύηση καμιά. Σε ηλικία 22 ετών, κατόπιν ωρίμου σκέψεως, κατέληξα στο να συνεχίσω με τη μουσική γιατί ήταν θέμα ζωής για μένα. Αυτό το λέω και σε νέους που με συμβουλεύονται τι να κάνουν. Αν είναι θέμα “ζωής και θανάτου” η μουσική καριέρα, να συνεχίσουν και μόνο τότε.

Είμαστε γύρω στο ’69. Άρα στην εποχή της μεγάλης μουσικής δημιουργίας του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι κ.λπ.

Ναι, τους εμπεριείχα μέσα μου και αυτούς. Άλλωστε, ήδη από το ’64- ’65 είχα ξεκινήσει να γράφω τραγούδια. Η πρώτη μου περίοδος από το ’64 έως το ’68 ήταν απολύτως μιμητική του Θεοδωράκη. Από το ’69 και μετά προσδιορίζω τραγούδια με πρωτοτυπία, μάλιστα θυμάμαι ήταν σε ποίηση και του Βάρναλη και του Σινόπουλου. Επίσης έκανα και το ’69 αλλά και το ’72 τραγούδια σε ποίηση Καρυωτάκη με την τραγουδίστρια Βάσω Μεσηνέζη και τη Μαρίζα Κωχ. Επίσης θα πρέπει να πω ότι ήδη έπαιζα πιάνο αξιώσεων, αλλά εκτός των τραγουδιών είχα αρχίσει ήδη να σχεδιάζω τα πρώτα μου έργα πειραματικής μουσικής. Διότι οι σπουδές μου με τον Παπαϊωάννου, πέραν της αντίστιξης και της φούγκας, ήταν πάνω στη μουσική του 20^ου αιώνα και στην πειραματική μουσική.

 Είχε ήδη αρχίσει να εγκαταλείπεται το ‘δωδεκάφθογγο’. Μιλήστε μας περισσότερο για τις μουσικές πρωτοπορίες του εικοστού αιώνα, μιας και αποτέλε-σαν μέρος των επιρροών σας.

Ναι, είχε αρχίσει η παρακμή του δωδεκάφθογγου από το ’50 και μετά. Κοιτάξτε το δωδεκάφθογγο διατυπώθηκε το 1923 από τον Σενμπεργκ. Τη δεκαετία του ’50 κι ύστερα, μια ομάδα μουσικών ο Μπουλέζ, ο Μπέριο, ο Στοκχάουζεν κυρίως και λίγο αργότερα ο Νόνο στο Γκάμσταντ της Γερμανίας συγκεντρώνονταν και έκαναν ένα μεγάλο φεστιβάλ νέας μουσικής. Αυτή η νέα μουσική ήταν η προέκταση του δωδεκάφθογγου σε πολλά επίπεδα. Το δωδεκάφθογγο διατυπώνεται διαφορετικά ως σειραική μουσική.

Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή τα πράγματα. Το 1904, ξεκίνησαν τα πρώτα έργα ατονικής μουσικής. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπήρχε πλέον τονικό κέντρο, υπήρχε ένα ‘μόρφωμα’ που δεν πάταγε πουθενά παρόλα αυτά όμως έργα γίνανε. Ο Σενμπεργκ, έγραψε το έργο Πελέας και Μελισσάνθη για ορχήστρα, που ήταν το πρώτο έργο ατονικής μουσικής, συνειδητοποίησε γρήγορα όμως ότι αν δεν οργα-νωθεί θα ήταν χαοτικό. Έτσι μέχρι το 1923, με δυο δυνατούς μαθητές του Μπεργκ και Βέμπερν, οργάνωσε αυτό το χάος και διατύπωσε το δωδεκάφθογγο, μια σειρά δώδεκα φθόγγων με κάποιους κανόνες. Αυτοί λοιπόν οι μουσικοί που προανέφερα, ο Μπουλέζ (ο Μπεριο είχε πεθάνει) αυτό που έκανε ο Σένμπεργκ σε ένα πρώτο ε-πίπεδο το άπλωσαν σε περισσότερα επίπεδα με αποτέλεσμα αυτό να ονοματιστεί απόλυτος σειραισμός. Το μήνυμα που πέρασε είναι ότι ο οποιοσδήποτε ήχος είναι αποδεκτός στη μουσική αρκεί να οργανωθεί σε έργο.

Οδηγηθήκαμε δηλαδή όπως και στη ζωγραφική, ή και στην ποίηση στο ‘κάνουμε ό,τι θέλουμε’ επειδή έχουμε καλλιτεχνική ελευθερία…

Όχι, δε κάνουμε ό,τι θέλουμε, φυσικά υπήρξαν συνθέτες που υιοθέτησαν αυτό που λέτε, αλλά χάθηκαν στη λήθη. Όπως και να έχει οι παραπάνω συνθέτες οργά-νωσαν το χάος. Αυτή η μουσική επηρέασε όλο τον κόσμο και σε εμάς έφτασε με καθυστέρηση μιας δεκαετίας. Εγώ στα 22 μου είχα ήδη μάθει αυτή τη μουσική κι επομένως μπήκα στη δημόσια καλλιτεχνική προβολή με τρία πράγματα. Το πρώτο ήταν το πιάνο και η κλασική μουσική παιδεία, από την άλλη οι σπουδές μου με το Παπαϊωάννου που με εμπότισαν με το πνεύμα της σύγχρονης μουσικής, της αβαν γκαρντ κ.λπ. και κατά τρίτο λόγο το τραγούδι με τους κυριότερους εκφραστές του, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι αλλά και τη σύγχρονη ποπ ροκ μουσική (Μπητλς, Ρόλινγκ Στόουνς κ.λπ.).

Στη συνέχεια είχαμε τον πρώτο μεγάλο δίσκο σε ηλικία 28 ετών.

Εμένα με ωφέλησε που η δικτατορία με εμπόδισε πριν να βγάλω τα τραγούδια που ήθελα, και έβγαλα όντως 28 ετών, το πρώτο μεγάλο δίσκο. Η απαγόρευση των ποιητών Ρίτσου, Βάρναλη κ.λπ. είχε δημιουργήσει μια δίψα στον κόσμο για αυτά τα ακούσματα και μόλις κυκλοφόρησε ο δίσκος μου το 1975, εντυπωσίασε από την πρώτη μέρα της κυκλοφορίας του. Και δεν εννοώ τις πωλήσεις μόνο αλλά τον τρό-πο με τον οποίο με υποδέχτηκε ο τύπος της εποχής σαν έτοιμο και ώριμο συνθέτη.

Ένα παράξενο πράγμα..

Ναι, παράξενο, δε θυμάμαι να με είπαν ποτέ ‘νέο συνθέτη’ και δε θυμάμαι να έ-χει συμβεί σε άλλον. Για παράδειγμα η Ελευθεροτυπία το ’75 έκανε αφιέρωμα σε έναν καταξιωμένο συνθέτη τη μέρα. Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, Σαββόπουλος, Μαρκόπουλος κι εγώ. Απίστευτο. Επίσης το βασικότερο ήταν ότι η πρώτη μου δουλειά ξεχώρισε από τον ήχο της, που δε θύμιζε κάτι και τον προσανατολισμό της. Τότε το τραγούδι είχε εμβατηριακό στυλ, ο Χατζιδάκις για παράδειγμα δεν έπαιζε καθοριστικό ρόλο τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, δεν ακουγόταν πολύ…

Είχε κάνει τη ‘μεγάλη επιτυχία’ με τον Μεγάλο Ερωτικό, το 1972.

Το έργο είναι καταπληκτικό, αλλά δεν είχε κάνει το ‘μπάμ’ όταν βγήκε, γιατί ή-τανε η χούντα στα πράγματα όταν κυκλοφόρησε, στην πορεία του χρόνου καταξιώθηκε σαν αριστούργημα.

Για να επανέλθω λοιπόν, στον πρώτο προσωπικό μου δίσκο, ο κόσμος είχε συνηθίσει ελαφρολαϊκά, χασάπικα, ζειμπέκικα, δυο μπουζούκια κ.λπ., σε μένα είδε πνευστά, μια άλλη μουσική φόρμα και ο κόσμος αγκάλιασε αυτή τη διαφορετικότητα. Εντυπωσιάστηκαν ακόμη κι οι παλιοί συνθέτες. Ειδικά όταν ήρθε ο δεύτερος δίσκος, Η Καντάτα για τη Μακρόνησο, ένα έργο δεκαπέντε μερών εκ των οποίων τα οκτώ ατοναλ, και όμως κινείτο στον χώρο του τραγουδιού, οι κριτικές ήταν κάτι παραπάνω από διθυραμβικές, όλες οι μεγάλες εφημερίδες, ΒΗΜΑ, ΝΕΑ Καθημερινή, έγραψαν για μια νέα μεγάλη αλλαγή στο ελληνικό τραγούδι. Μέχρι τον τέταρτο δίσκο η δουλειά μου είχε πολιτικό πρόσημο, αλλά τα Τροπάρια για φονιάδες, εκτός αυτού του προσήμου είχαν και μια εσωστρέφεια. Επίσης εντυπωσιακή δουλειά ήταν η Μουσική πράξη του Μπρεχτ με δυο κλαρινέτα για πιάνο και φωνή, διότι παίζεται μέχρι σήμερα αυτούσιο το έργο και έτσι κλείνει η περίοδος ’75-’78. Ύστερα έρχεται ο Σταυρός του Νότου το ’79, με τραγούδια που είχαν γραφτεί το ’77-’78 για μια παραγγελία για ένα σήριαλ με ναυτικό περιεχόμενο της ΥΕΝΕΔ, σε ένα σήριαλ αξιώσεων του Τάσου Ψαρά με παραγωγό τον Παπαλιό. Τότε τα σήριαλ της ελληνικής τηλεόρασης είχαν ένα ανεβασμένο επίπεδο.

...........................................

Ζητώ τώρα από τον ακροατή Θάνο Μικρούτσικο να μας πει τι απολαμβάνει να ακούει. Αν θέλετε να το πάμε και παραπέρα να ρωτήσω αν έχετε ‘ζηλέψει’ κομμάτια συναδέλφων;    

Το «πώς το έγραψε αυτός ο κερατάς αυτό το πράγμα» το έχω πει πολλές φορές γιατί δεν είμαι κομπλεξικός. Σε ό,τι αφορά το τι μουσική ακούω, οφείλω να πω ότι επηρεάζομαι από τις κατά καιρούς μελέτες μου. Ξέρετε είμαι 66 ετών κι ενώ δεν το χρειάζομαι, σε σχέση με την καριέρα μου, μελετάω κάθε μέρα μουσική.

Σαν αιώνιος σπουδαστής…

Ακριβώς σαν αιώνιος σπουδαστής. Πρέπει να προπονούμαι για να γράφω μου-σική. Οι αγάπες μου είναι μεν σταθερές αλλά μπαίνουν διαρκώς στο προσκήνιο κι άλλες…

Με τι νοιώθετε ‘ηδονή’;

Πάντα νοιώθω ηδονή με το Βόιτσεκ του Μπεργκ, με τον Σοστακόβιτς που παλαιότερα τον υποτιμούσα λίγο αλλά αργότερα συνειδητοποίησα ότι είναι ο άνθρωπος που έχει ακουμπήσει το αιώνιο των πραγμάτων με απλούστερες λογικές και με τρελαίνουν τα κουαρτέτα του. Αν πάμε στο ελληνικό τραγούδι οι μεγάλες μου αγάπες είναι οι τρεις ‘μπαμπάδες’ μου. Ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις κι ο Τσιτσάνης. Θεωρώ ότι ο Τσιτσάνης έχει γράψει το ωραιότερο τραγούδι στην Ελλάδα από πλευράς ισορροπίας μουσικής και στίχων, ενώ όταν έρχεται στο μυαλό μου αυτό που είπε ο Σεφέρης ότι βαρύναμε το τραγούδι καιρός να το απογυμνώσουμε από τα περιττά στολίδια του, το μυαλό μου πάει στην Αχάριστη του Τσιτσάνη. Απλό αλλά τέλειο.

Μετά από μένα χρονολογικά υπάρχουν πολλοί τραγουδοποιοί που λατρεύω. Τον Χάρη και το Πάνο Κατσιμίχα τους δυο πρίγκιπες, αλλά και τον Μαχαιρίτσα, τον Πορτοκάλογλου, τον Μάλαμα και τον Τσακνή. Μ’ αρέσουν επίσης ο Περίδης, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Θηβαίος, ο Πασχαλίδης, ο Δεληβοριάς, ο Αγγελάκας και υπάρχουν τραγούδια που έχουν γράψει αυτοί και που εγώ θεωρώ ότι είναι τραγούδια συγκυρίας, κύριε Παπαδάκη. Όταν λέω τραγούδια συγκυρίας εν-νοώ το εξής. Υπάρχουν γύρω στα 600 τραγούδια εξαιρετικά που έχουν γραφτεί στην Ελλάδα. Όμως υπάρχουν καμιά εικοσαριά που τα λέω τραγούδια συγκυρίας διότι περιέχουν μέσα αυτό που ονομάζω αρχαιολογικό εύρημα. Αν υπάρχει κόσμος το 2800 είμαι σίγουρος ότι θα ακούνε το τραγούδι του Τσακνή Γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον και θα καταλαβαίνουν τι γινότανε τον εικοστό αιώνα στην Ελλάδα. Ή το Δε λες κουβέντα, κρατάς κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα. Αυτά είναι τα τραγούδια συγκυρίας. 

Απόσπασμα συνομιλίας  με το Θάνο Μικρούτσικο, Ιούνιος 2013

Γιώργος Πολ. Παπαδάκης

ΝΕΣΤΟΡΙΔΗΣ - ΣΙΔΕΡΗΣ - ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ - ΟΙ ΙΚΑΝΟΤΕΡΟΙ ΣΚΟΡΕΡΣ

        Σήμερα παρουσιάζουμε τους ΙΚΑΝΟΤΕΡΟΥΣ ΣΚΟΡΕΡ των ελληνικών γηπέδων. 

Κώστας Νεστορίδης, Γιώργος Σιδέρης, Αντώνης Αντωνιάδης. Αν και το έχουμε ξαναθίξει να εξηγήσουμε τι σημαίνει "ικανότερος". "Ικανότερος" είναι εκείνος που έχει το καλύτερο ποσοστό επίτευξης γκολ σε σχέση με τα παιχνίδια που έχει αγωνισθεί. Για παράδειγμα: Ένας παίκτης ει πετύχει 25 γκολ σε 30 αγώνες. Ένας άλλος έχει πετύχει 23 γκολ σε 10 αγώνες. Ποιος είναι ο ικανότερος; Μα φυσικά ο δεύτερος!!! ο οποίος έχει ποσοστό επίτευξης γκολ 2,3 γκολ ανά παιχνίδι ενώ ο πρώτος, έχει 0,83. Ο  Θωμάς Μαύρος,  για παράδειγμα μεγάλος γκολτζής, έχει πετύχει 261 γκολ, αλλά σε πάνω από 500 αγώνες. Ποσοστό: 0,51.

Κώστας Νεστορίδης: Ο Νεστορίδης εκτός από κορυφαίος σκόρερ υπήρξε και ένας απο τους κορυφαίους Έλληνες ποδοσφαιριστές όλων των εποχών - για κάποιους ο κορυφαίος - . Ο Νεστορίδης δεν ήταν απλά ο κορυφαίος σκόρερ αλλά και μεγάλος μπαλαδόρος μιας και είχε τεχνική κατάρτιση, ενώ δεν ήταν φουνταριστός. Τρίπλαρε, σούταρε έκανε τα πάντα και φυσικά δρούσε εκτός περιοχής. (Σε αντίθεση με τους Αντωνιάδη και Σιδέρη που μπορούν να χαρακτηριστούν μόνο ως μεγάλοι γκολτζήδες). Λέγεται ότι έχει επιτύχει και 17 γκολ από κόρνερ. Όταν πήγε στην Αυστραλία και συμμετείχε στο εκεί πρωτάθλημα βγήκε και εκεί πρώτος σκόρερ, ¨Έπαιξε μπάλα από το 1949 στον Πανιώνιο και ύστερα μεταγράφηκε στην ΑΕΚ όπου έκανε μεγάλη καριέρα κι έβγαινε συνεχώς πρώτος σκόρερ. Έπαιξε 6 χρόνια στην Α Εθνική κατηγορία και βγήκε 4 φορές πρώτος σκόρερ, πράγμα που επιβεβαιώνει ότι δεν είχε πετύχει τυχαία τόσα γκολ στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα, δηλαδή πριν το '60. Συντελεστής επίτευξης τέρματος: 0,85. 142 γκολ σε 167 συμμετοχές στην Α΄ κατηγορία και πολλά ακόμα στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα.

Γιώργος Σιδέρης: Σε επίπεδο ¨Καθαρής Α Εθνικής" απλά ο κορυφαίος γκολτζής. 224 γκολ σε 284 αγώνες. Φαινόμενο δύναμης και οξυδέρκειας. Παρόλο που δεν ήταν μπαλαδόρος, είχε ικανότητα και στο χτύπημα φάουλ, έχει πετύχει 15 γκολ από ελεύθερο χτύπημα. Αν δεν υπολογίσουμε τη χρονιά με την Ανβερπ στο Βέλγιο που πέτυχε λίγα γκολ (6) , έχει ποσοστό: 0,79 στην Α κατηγορία Ελλάδος Μαζί με την Ανβέρπ έχει 309 παιχνίδια και 231 γκολ, ποσοστό: 0,75. Δυνατός φορ παρέσυρε τους πάντες στο διάβα του και έγραψε εποχή στο ελληνικό ποδόσφαιρο΄σαν παίκτης του Ολυμπιακού Πειραιώς και της Εθνικής ομάδας.

Αντώνης Αντωνιάδης: Κορυφαίος φουνταριστός φορ, ο οποίος βελτίωσε και λίγο την τεχνική του μετά το '72 όταν ασχολήθηκε με το μπαλέτο. 242 γκολ στην Α Εθνική και 187 γκολ, ποσοστό: 0,77. Μαζί με Β Εθνική: 350 παιχνίδια (περίπου) και 260 γκολ σύνολο ποσοστό: 0, 74. Ο μύθος ότι αν δεν ήταν ο Δομάζος "δε θα υπήρχε Αντωνιάδης" δεν ισχύει δεδομένου ότι ήδη ήταν στους κορυφαίους σκόρερς της Β΄ κατηγορίας, πριν παίξει στον Παναθηναϊκό. Είναι ο κορυφαίος σπεσιαλίστας στα χτυπήματα πέναλτι στην Α΄ Εθνική κατηγορία, ενώ κατάφερε με τον Παναθηναϊκό να φτάσει στον τελικό του κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης κόντρα στον Άγιαξ.

Βιογραφικό - Εργογραφία - Γιώργος Πολ. Παπαδάκης

Ο Γιώργος Πολ. Παπαδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από το Λεόντειο Λύκειο της Νέας Σμύρνης και κατόπιν ολοκλήρωσε ανώτατες σπουδές σε πτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στα Μαθηματικά, την Πληροφορική, τη Στατιστική, την Επιχειρησιακή έρευνα και τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό.

Είναι συγγραφέας και ποιητής. Το έργο του έχει μια θεώρηση πολύπλευρή και πολυδιάστατη. Έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές, μια συλλογή διηγημάτων, ένα μυθιστόρημα, ένα θεατρικό έργο-παραμύθι, επτά μελέτες-δοκίμια και έναν τόμο με συνομιλίες-συνεντεύξεις με προσωπικότητες του πνεύματος και της τέχνης.

Επίσης είναι μελετητής των comics. Έχουν εκδοθεί τρία βιβλία του – μελέτες πάνω στα ελληνικά εικονογραφημένα περιοδικά, ενώ έχουν εικονογραφηθεί ιστορίες σε σενάριο δικό του στην Ελλάδα και την Ιταλία.

Το 2005 κυκλοφόρησε το έργο του «Οι Δρόμοι του φανταστικού», μελέτες και δοκίμια που επιμελήθηκε και συνέθεσε ο ίδιος πάνω στη λογοτεχνία του φανταστικού. Το 2013 εκδόθηκε ένας τόμος με μελέτες του πάνω στον Ευρωπαϊκό πολιτισμό. Δοκίμια και βιβλιοκριτικές του έχουν φιλοξενηθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Παρουσιάσεις και δοκίμια του, κυρίως πάνω στην ξένη λογοτεχνία φιλοξενούνται στο http://geopolpapap.blogspot.gr/.

Τον Οκτώβριο του 2008 το βιβλίο του «Οι μικροί φυγάδες και το σπίτι στο δάσος» παρουσιάστηκε στο πνευματικό κέντρο του δημαρχείου του Μόντρεαλ στον Καναδά. Τον Μάιο του 2014 η ομότιτλη παιδική του όπερα, παρουσιάστηκε σε θέατρο της Μόσχας.

Άρθρα του καθώς και κριτικά κείμενα για τα βιβλία του έχουν φιλοξενηθεί από εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά.

Στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από σημαντικούς Έλληνες συνθέτες. Το 2002 βραβεύτηκε από τον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσό για την πεζογραφία του.

Εργογραφία:

Ποίηση

1. «Στα Μπαλκόνια του ουρανού»  Αθήνα, 2001
2.  «Το Υπάρχον Φως» -  Αθήνα, 2003
3.  Στο λυκόφως των καιρών , ΟΞΥ, Αθήνα, 2007
4.  “Φως στη Σιωπή», 2011,
5.  «Σήμαντρο Αφύπνισης, (ποιητική σύνθεση, μελοπ, σε ορατόριο)  2011,
6. A Gong of Awakening, (μετάφραση του παραπάνω), 2012,
7. «Νέα Ατραπός», Δίφρος, Αθήνα, 2014
8. «Λαξευτής τοπίων», Δίφρος, Αθήνα, 2017

Πεζογραφία

·       Ακατονόµαστες εξοµολογήσεις, Διηγήµατα, Εκδ. ΟΞΥ, Αθήνα, 2007.

·       Ματωµένος Έρωτας, Μυθιστόρηµα, Εκδ. ΔΡΟΜΩΝ, Αθήνα, 2012

Δοκίµια -Μελέτες

·         Οι δρόµοι του φανταστικού, Διηγήµατα, Δοκίµια, Εκδ. ΟΞΥ - Αθήνα, 2005.

·         Προσεγγίσεις στον Ευρωπαϊκό Πολιτισµό, δοκίµια πάνω στη φιλοσοφία,την τέχνη, τη λογοτεχνία, την ιστορία, εκδόσεις Δρόµων, Αθήνα, 2013.

·         Μου είπαν ... συνεντεύξεις µε σηµαντικές προσωπικότητες των γραµµάτων και των τεχνών, εκδόσεις Δρόµων, Αθήνα, 2013.

·         Κώστας Δαβουρλής ο Πελέ της Ευρώπης, Δρόμων, Αθήνα, 2015.

·         Ο Μανόλης Πρατικάκης στο φως της διαλεκτικής, Κέδρος, Αθήνα, 2016.

Θέατρο - παραµύθι

·        Οι µικροί φυγάδες και το σπίτι στο δάσος, παιδική όπερα - θεατρικό παραµύθι, Εκδ. Χατζηλάκος, παρ. ChromaMusika, Montreal- Αθηνά, 2008.

Κόμικς

·         Ο Μπλεκ και οι …άλλοι, περιοδικός τύπος, 2007.

·         Τρόμος και Φαντασία, Ψυχής τα Λαμπυρίσματα,

·         70ς-80ς,Τα περιοδικα που αγαπήσαμε,2012.

·         Ήρωες του Στέλιου Ανεμοδουρά, Comics & Crosswords Publications, 2015.

·         Δράκουλας, Η εξομολόγησή του, Δρόμων, 2018 (με Μαλκ)

ΚΩΣΤΑΣ ΔΑΒΟΥΡΛΗΣ - Ο ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΟΤΕΡΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΠΑΙΚΤΗΣ

Κώστας Δαβουρλής: Ο χαρισματικότερος Έλληνας παίκτης όλων των εποχών, με την έννοια ότι είχε τα περισσότερα προσόντα σε μέσο όρο ανα κατηγορία. 

Απαριθμούμε 1) Έπαιζε με ψηλά το κεφάλι και έβλεπε γήπεδο 2) Διακρίθηκε και σαν καθαρός επιθετικός και σαν δεκάρι - οργανωτής 3) Μεγάλος σκόρερ 223 γκολ (97 Α κατηγορία) 4) 100 και πλέον ασιστ σε Α και Β κατηγορία 5) Βασιλιάς στο χτύπημα φάουλ γκολ (36 πρωτ (Α και Β) + 5 κυπ) = 41 6) κορυφαίος σε σουτ - απο βολίδες μέχρι μπανάνα και όλα τα φάλτσα 7) Μεγάλη ταχύτητα με τη μπάλα στα πόδια 8) Τρομερή ντρίπλα - γίνεται αναφορά σε αγώνα ότι πέρασε ακόμα και εννέα παίκτες και σκόραρε, με τη μπάλα να τρέχει 10) Μπορούσε να παίξει σε όλες τις θέσεις του κέντρου και της επίθεσης 11) Έπαιζε και με τα 2 πόδια τα οποία είχαν χαρακτηριστεί "κανόνια". 12) Παρόλο που το γκολ με κεφάλι δεν ήταν το φόρτε του έχει σημειώσει 17 γκολ έτσι. 13) Είχε μακρινή μπαλιά με μεταβίβαση διαβήτη από 30 ή 40 μέτρα 14) ήταν σπεσιαλίστας και στα πέναλτι, δεύτερος σε όλες τις κατηγορίες πίσω απο τον Αντωνιάδη. 15) Έπαιξε 22 χρόνια μπάλα με 536 συμμετοχές στις 2 πρώτες κατηγορίες. 

Ο λόγος που το όνομα του δεν αναφέρεται συχνά σαν κι εκείνο του Δομάζου του Παπαιωάννου και του Κούδα είναι 1) Έπαιξε 3 χρόνια μόνο σε ομάδα του κέντρου ( Δεν είναι τυχαίο ότι οι 3 προαναφερθέντες έπαιξαν 21, 17, 20 χρόνια μπάλα σε ομάδες κέντρου και Θεσ/κης) 2) Δεν έκανε δημόσιες σχέσεις.

Μειονεκτήματα: 1) Δεν αγαπούσε τη προπόνηση 2) Δεν έτρεχε χωρίς τη μπάλα, συνήθως τη ζήταγε, δε μάρκαρε

Πηγη: Γιώργος Πολ Παπαδάκης, Κώστας Δαβουρλής ο Πελέ της Ευρώπης, Δρόμων, 2015

Γιώργος Πολ Παπαδάκης

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΗΚΑΡΗΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΗΣ - ΟΙ ΘΕΑΜΑΤΙΚΟΤΕΡΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ

Γιώργος Δεληκάρης και Βασίλης Χατζηπαναγής. Δυο από τα μεγαλύτερα ποδοσφαιρικά αστέρια όλων των εποχών. Κοινό χαρακτηριστικό το θέαμα που πρόσφεραν και έφερναν τον κόσμο στο γήπεδο. Επίσης το ότι αγωνίστηκαν περίπου ίδιους αγώνες στην Α κατηγορία, 281 και 282. Ο Δεληκάρης ξεκίνησε στον Αργοναύτη και έπαιξε εκεί δυο χρόνια μπάλα, ένα στη Β Εθνική κι ένα στο ερασιτεχνικό. Μετά έκανε μεγάλη καριέρα στον ΟΣΦΠ απο το '69 έως το '78, που πήγε στον ΠΑΟ. Ο Χατζηπαναγής ήρθε το 1975 από την Παχτατόρ Τεσκένδης και έπαιξε ως το '88 γεμάτα χρόνια, με λιγοστές συμμετοχές το 89 και το 90.

Ο Δεληκάρης ήταν καθαρό δεκάρι ενώ ο Χατζηπαναγής δεξιός ενδιάμεσος. Άριστοι τριπλερ και οι δυο, ξεσήκωναν τον κόσμο με τις φαντεζί ενέργειες τους. ο Δεληκάρης μπορούσε να τριπλάρει όλο το γήπεδο, ενω ο Χατζηπαναγής ήταν άφθαστος στο ένας εναντίον ενός σε σημείο να εκθέτει τους αντιπάλους. Λίγα γκολ αναλογικά με τη θέση τους και οι δυο. Δεληκάρης 30 και Χατζηπαναγής 60. Ασιστ αρκετές ο Χατζηπαναγής έως πολλές, περισσότερες πάντως από το Δεληκάρη. Επίσης ο Βάσια είχε το ταλέντο του γκολ από απευθείας χτύπημα κόρνερ(6). 

Ο Δεληκάρης μπορούσε να πάρει την μπάλα από το κέντρο του γηπέδου και να ανατρέψει οποιαδήποτε αντίσταση αντιπάλου μέχρι τα αντίπαλα καρέ. Μπορούσε να ανεβάσει την ομάδα, ελέγχοντας το ρυθμό του αγώνα ενώ οι κινήσεις του στο παιχνίδι, θύμιζαν άλογο που καλπάζει. 

Ο Χατζηπαναγής, ήταν ιδιοφυΐα στο χειρισμό της μπάλας με τα πόδια, ενώ έβλεπε γήπεδο με απίστευτο τρόπο. Μπορούσε να δώσει την πιο φανταστική ασίστ, και να βγάλει τον συμπαίκτη του φάτσα με το τέρμα σε σημείο να απορεί κανείς πως πέρασε τη μπάλα μέσα από τόσα πόδια ή πως είχε τη συνειδητοποίηση του χρονισμού της κατάλληλης στιγμής για την επαφή, μπάλας - παίκτη.  

Τέτοιοι παίκτες να φέρνουν το κόσμο στο γήπεδο δεν υπάρχουν σήμερα, δυστυχώς. Μακάρι να είχαν διασωθεί περισσότερα βίντεο να τους απολαμβάνουμε. 

Γιώργος Πολ. Παπαδάκης

ΜΙΜΗΣ ΔΟΜΑΖΟΣ ΚΑΙ ΜΙΜΗΣ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ

ΔΟΜΑΖΟΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ

Μίμης Παπαιωάννου και Μίμης Δομάζος. Ποιος ήταν ο καλύτερος; Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει απάντηση. Οι δυο παίκτες θεωρούνται οι κορυφαίοι στο ελληνικό ποδόσφαιρο με την έννοια της συνολικότερης προσφοράς, ένας συνδυασμός ατομικού ταλέντου , προσόντων αλλά και δυναμικής μέσω των ομάδων που έπαιξαν. Για να είμαστε ακριβέστεροι μαζί με τους Δαβουρλή, Μπέμπη, Λουκανίδη, Χατζηπαναγή, Δεληκάρη, Νεστορίδη και Κούδα αποτελούν την κορυφαία εννιάδα Ελλήνων ποδοσφαιριστών όλων των εποχών. 

Πολλές συμμετοχές και οι δυο ποδοσφαιριστές, 538 ο Δομάζος 480 ο Παπαϊωάννου. 140  γκολ ο Δομάζος, 233 ο Παπαϊωάννου. Ως εδώ είναι γνωστά. Ρεκόρ στις ασιστ ο Δομάζος, (τις περισσότερες απο κάθε άλλο Έλληνα παίκτη)  πάρα πολλές ασιστ ο Παπαϊωάννου – δε θα αναφέρω με ακρίβεια πόσες, διότι είναι στοιχείο για το επόμενο βιβλίο μου μιας και τις έχω καταγράψει μια – μια. Λίγη υπομονή λοιπόν. Μου έκανε εντύπωση οτι ο Παπαϊωάννου παρόλο που αγωνιζόταν ως αριστερός ενδιάμεσος έβγαλε πολλές ασιστ: περισσότερες από Δεληκάρη, Δαβουρλή, Χατζηπαναγή, Μπέμπη. Ο Δομάζος δε το συζητάμε: ο άνθρωπος είχε τις ασιστ στο τσεπάκι. Μεσοεπιθετικοί και οι δυο με την ευρεία έννοια και ηγετικές προσωπικότητες μέσα στο γήπεδο, με το δέκα στην πλάτη. «Φτιάχτης» ο Δομάζος και οργανωτής, περισσότερο επιθετικός ο Παπαϊωάννου αλλά φυσικά όχι «στατικός» επιθετικός τύπου Μαύρου (αν ήταν έτσι δε θα συγκαταλεγόταν και στους κορυφαίους με την ευρεία έννοια). Ισορροπημένα θα έλεγε κανείς τα αριθμητικά δεδομένα συν το άγνωστο στο ευρύ κοινό στοιχείο ότι ο Παπαϊωάννου παρόλο που ΔΕΝ ΉΤΑΝ οργανωτής έχει πολλές ασιστ. 

Αν θέλουμε να το δούμε ακόμα πιο αντικειμενικά ο Μίμης Δομάζος έχει καταγραφεί περισσότερο στο συλλογικό ασυνείδητο ως ο κορυφαίος. Πάντα ακούγαμε να λέγεται: Ο Δομάζος ειναι ο μεγαλύτερος Έλληνας παίκτης. Γιατί; Ο Δομάζος ήταν και ΟΡΓΑΝΩΤΗΣ ενώ ο Παπαϊωάννου δεν ήταν.

Τρίπλα είχαν και οι δυο με λίγο καλύτερο το Δομάζο. Σουτ καλό είχαν και οι δύο. Ο Παπαϊωάννου υπερτερούσε στο κεφάλι και στο ψηλό παιχνίδι, 50 γκολ με κεφαλιά. Ο Δομάζος είχε όλων των ειδών τις μεταβιβάσεις, ο Παπαιωάννου φοβερές μεταβιβάσεις κυρίως όμως από αριστερά. Ο Δομάζος είχε μεγαλύτερη αντοχή. 

Κατά τη γνώμη μου ο Δομάζος είχε κάτι που δεν είχε άλλος Έλληνας παίκτης. Το πείσμα και το πάθος του, είχε σαν αποτέλεσμα τη ΣΥΝΕΧΗ ΣΤΑΘΕΡΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΕ ΥΨΗΛΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΕΧΗ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΑ ΜΠΑΛΑ. Οι άλλοι ακόμα κι ο Δαβουρλής κι ο Χατζηπαναγής κι ο Δεληκάρης αλλά και ο Παπαϊωάννου, είχαν εκρηκτικά δεκάλεπτα αλλά και κενά στην απόδοση, ανάλογα με το ματς. Ο Δομαζος έπαιζε «πάντα» καλά και συνήθως ήταν καλύτερος από τους 22. Ένα απλοϊκό παράδειγμα για τους μικρούς που δεν έχουν δει ή ακούσει, να φανταστούν στο σχολείο που παίζαμε ποδόσφαιρο μια τάξη με μια άλλη, συνήθως υπήρχε ένας τύπος που είχε συνέχεια τη μπάλα στα πόδια. Στην άμυνα στο κέντρο, στην επίθεση, σούταρε έβαζε γκολ κλπ… Αυτός λέγαμε «ήξερε την καλύτερη μπάλα». Ε αυτός ήταν ο Δομάζος, στον «ποδοσφαιρικό μεγάκοσμο», ένας παίκτης με συνεχή επαφή με τη μπάλα που άλλαζε το βαρόμετρο του αγώνα μέσα από την απόδοση του. Γι αυτό ο Δομάζος θεωρείτε για τον περισσότερο κόσμο ο πρώτος παίκτης. Ήταν σχεδόν πάντα διακριθείς. Φυσικά μπορεί να μην είχε το σουτ του Δαβουρλή την τρίπλα του Χατζηπαναγή, αλλά τι σημασία έχει να έχεις 9,5 αντί για δέκα σε μια παράμετρο (με δεδομένο ότι οι άλλοι δυο είχαν άριστα Δέκα) όταν ο μέσος όρος σου είναι υπέρτερος και παίζεις "συνέχεια" καλά; Άλλωστε σε αυτό το επίπεδο μιλάμε για διαφορές στα σημεία.

Μέγιστοι παίκτες και οι δύο, οι συγκρίσεις σε αυτά τα μεγέθη είναι πάντα υποκειμενικές και δεν υπάρχει απόλυτη αλήθεια ούτε μαθηματικές αποδείξεις . Είναι τυχεροί όσοι τους πρόλαβαν στα γήπεδα. 

Philip Roth, Το ζώο που ξεψυχά, ΠΟΛΙΣ

Philip Roth, Το ζώο που ξεψυχά, ΠΟΛΙΣ

Γιατί μόνο όταν γαμάς εκδικείσαι, και με τρόπο ξεκάθαρο αν και πρόσκαιρο, για όλα όσα αντιπαθείς στη ζωή, για όλες σου τις ήττες. Μόνο τότε είσαι απολύτως ζωντανός και απολύτως ο εαυτός σου.

Ο 62χρονος καθηγητής Ντέιβιντ Κέπες εμπλέκεται ερωτικά με την 24χρονη Κονσουέλα Καστίγιο. Αυτό δεν θα αποτελούσε κάτι άξιο λόγου αν δεν εμπλέκετο ταυτόχρονα και συναισθηματικά. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί εξαίρεση για τον Κέπες ο οποίος έως τότε ήταν αυτό που λέμε «αρχετυπικός επιβήτωρ», έχοντας αφιερώσει τη ζωή του στην τέχνη την αισθητική την καλοπέραση και το σεξ αποστρεφόμενος τις «αξίες» της οικογένειας και της συζυγικής μονογαμίας. Στις επιτυχίες του στις νεαρές γυναίκες συντελεί και η φήμη του, σαν παρουσιαστή της τηλεόρασης. Ο Ροθ σε αυτό το έργο δίνει ένα ρεσιτάλ ενδοσκόπησης των μύχιων σκέψεων και εσωτερικών διεργασιών του καθηγητή  οι οποίες αντανακλούν σε όλο το κοινωνικό και πολιτισμικό φάσμα της σύγχρονης εποχής. Το σεξ αποτελεί το τέλειο «άλλοθι» στο κείμενο το Ροθ για το  ξεδίπλωμα απόψεων για τα γηρατειά, το πρόσκαιρο της νιότης, την κοινωνική υποκρισία, τη ζήλεια και το θάνατο. Ο Κέπες δεν έχει κανένα φραγμό στις σεξουαλικές προτιμήσεις καταπίνοντας ακόμα και το αίμα της συντρόφου του σε μια προσπάθεια απόλυτης συνταύτισης με εκείνη. Η σταδιακή συναισθηματική φόρτιση με εκείνη τον κάνει να απολέσει την κυριαρχία του ακόμα και μέσα στη σχέση πριν εκείνη τον εγκαταλείψει. Η κοπέλα μέσω της ισχύς που της δίνει η σεξουαλική κυριαρχία κατορθώνει να ανατρέψει την εξουσία του προσφέρει στον Κέπες το πνευματικό του ανάστημα και να τον παρασύρει σε μια ακατονόμαστη ερωτική δίνη. Το μυθιστόρημα αυτό του Ροθ αποτελεί παράδειγμα πως μια ερωτική ιστορία και μάλιστα διανθισμένη με ωμές σκηνές σεξ, μπορεί να αποτελέσει ένα λογοτεχνικό αριστούργημα. Το βιβλίο ξεκινάει με μια φαινομενικά γραμμική αφήγηση και προσδίδει ενδιαφέρον με το πικάντικο θέμα του. 

Στην πορεία όμως τα πράγματα αλλάζουν. Ο στόχος δεν είναι μια ακόμα «ερωτική ιστορία» με ανατροπές και πλοκή, αλλά ένα πόνημα στην βαθύτερη ψυχική κατάσταση του ανθρώπου με επίκεντρο την ερωτική συναισθηματική κορύφωση όταν εκείνη ξεφεύγει από τα συνήθη μέτρα και φτάνει στην παθολογία. Φυσικά δε χάνεται ποτέ η βασική «κλωστή» που κρατάει το ενδιαφέρον για την εκτύλιξη των γεγονότων τα οποία οδηγούνται σε δραματική κορύφωση. Σημαντικό ρόλο στην διακύμανση της αφήγησης διαδραματίζει η Καρολίν, μια ωριμότερη σε ηλικία ερωμένη του Κέπες. Μέσα από αυτή την επαφή ο καθηγητής προσπαθεί να ανακτήσει μέρος της αρχικής του ισορροπίας. Ο 42χρονος γιος του, «θλιβερός καρπός» μιας παλαι ποτέ οικογενειακής σύζευξης, εγκαταλείφθηκε στα οκτώ του χρόνια από τον εκείνον. Στο πρόσωπο του γιου του ο γηραιός εραστής συναντά τα πρόσωπα όλων εκείνων των συμβατικών «ανθρωπάριων» που αποστρέφεται.  

Μτφρ: Γιώργος Τσακνιάς

«Σε καμιά γυναίκα δεν αρέσει πραγματικά να της τραβάνε τα μαλλιά. Σίγουρα κάποιες τις φτιάχνει, αυτό όμως δεν σημαίνει πως τους αρέσει κιόλας. Και δεν τους αρέσει επειδή δεν έχουν κανένα τρόπο  να αποφύγουν την κυριαρχία πιυ ασκείται πάνω τους, που θα συνεχίσει να ασκείται, που τις κάνει να σκέφτονται: Έτσι το φανταζόμουν το σεξ. Είναι βάναυσο – αυτός ο τύπος δεν είναι βάναυσος αλλά γουστάρει τη βαναυσότητα. Αφού τελείωσα και τραβήχτηκα , δεν φαινόταν απλώς εμβρόντητη, φαινόταν έξαλλη. Επιτέλους κάτι της συμβαίνει. Δεν κάνει πια εξάσκηση στις κλίμακες. Κάτι κινείται ανεξέλεγκτα μέσα της».

Ο συγγραφέας εμπλουτίζει την αφήγηση με διακειμενικές αναφορές σε άλλους συγγραφείς, καλλιτέχνες και έργα τέχνης με αριστοτεχνικό τρόπο ώστε να εντάσσονται φυσικά στο κείμενο. Παρόλο που το όνομα Κέπες το έχει χρησιμοποιήσει και σε άλλα δυο βιβλία δε μπορέσαμε να μην κάνουμε ταύτιση με τον Βλαντ Τσέπες κατά την διάρκεια της αιμοποσίας.

«Τότε ήρθε ένα βράδυ που η Κονσουέλα έβγαλε το ταμπόν της και στάθηκε όρθια εκεί, στην μπανιέρα μου, με το ένα γόνατό της λυγισμένο να συναντά το άλλο, σαν τον Αγιο Σεβαστιανό της Μαντένια, κι εγώ κοιτούσα καθώς το αίμα σχημάτιζε ρυάκια στα μπούτια της…»

Βιογραφικό (wiki)

Ο Φίλιπ Ροθ (Philip Milton Roth, 19 Μαρτίου 1933 - 22 Μαΐου 2018) ήταν Αμερικανός συγγραφέας (εβραϊκής καταγωγής). Το πρώτο του βιβλίο «Αντίο Κολόμπους» εκδόθηκε το 1959. Είχε λάβει πολλά λογοτεχνικά βραβεία και είχε μεγάλη αναγνώριση από κοινό και κριτικούς. Ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα του είναι το «Αντίο Κολόμπους», το «Σύνδρομο Πόρτνοϊ» του 1969 και η σειρά μυθιστορημάτων με αφηγητή το alter ego του Νέιθαν Ζούκερμαν . To 2012 τιμήθηκε με το Βραβείο Πρίγκιπας της Αστούριας. Το 2011 βραβεύτηκε για την συνολική προσφορά του στη λογοτεχνία με το Διεθνές βραβείο Μπούκερ.

Γιώργος Πολ. Παπαδάκης