Philip Roth, Το ζώο που ξεψυχά, ΠΟΛΙΣ
Γιατί μόνο όταν γαμάς εκδικείσαι, και με τρόπο ξεκάθαρο αν
και πρόσκαιρο, για όλα όσα αντιπαθείς στη ζωή, για όλες σου τις ήττες. Μόνο
τότε είσαι απολύτως ζωντανός και απολύτως ο εαυτός σου.
Ο 62χρονος καθηγητής Ντέιβιντ Κέπες εμπλέκεται ερωτικά με την
24χρονη Κονσουέλα Καστίγιο. Αυτό δεν θα αποτελούσε κάτι άξιο λόγου αν δεν
εμπλέκετο ταυτόχρονα και συναισθηματικά. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί εξαίρεση για
τον Κέπες ο οποίος έως τότε ήταν αυτό που λέμε «αρχετυπικός επιβήτωρ», έχοντας
αφιερώσει τη ζωή του στην τέχνη την αισθητική την καλοπέραση και το σεξ
αποστρεφόμενος τις «αξίες» της οικογένειας και της συζυγικής μονογαμίας. Στις επιτυχίες
του στις νεαρές γυναίκες συντελεί και η φήμη του, σαν παρουσιαστή της τηλεόρασης.
Ο Ροθ σε αυτό το έργο δίνει ένα ρεσιτάλ ενδοσκόπησης των μύχιων σκέψεων και
εσωτερικών διεργασιών του καθηγητή οι
οποίες αντανακλούν σε όλο το κοινωνικό και πολιτισμικό φάσμα της σύγχρονης
εποχής. Το σεξ αποτελεί το τέλειο «άλλοθι» στο κείμενο το Ροθ για το ξεδίπλωμα απόψεων για τα γηρατειά, το
πρόσκαιρο της νιότης, την κοινωνική υποκρισία, τη ζήλεια και το θάνατο. Ο Κέπες
δεν έχει κανένα φραγμό στις σεξουαλικές προτιμήσεις καταπίνοντας ακόμα και το
αίμα της συντρόφου του σε μια προσπάθεια απόλυτης συνταύτισης με εκείνη. Η
σταδιακή συναισθηματική φόρτιση με εκείνη τον κάνει να απολέσει την κυριαρχία
του ακόμα και μέσα στη σχέση πριν εκείνη τον εγκαταλείψει. Η κοπέλα μέσω της ισχύς
που της δίνει η σεξουαλική κυριαρχία κατορθώνει να ανατρέψει την εξουσία του
προσφέρει στον Κέπες το πνευματικό του ανάστημα και να τον παρασύρει σε μια
ακατονόμαστη ερωτική δίνη. Το μυθιστόρημα αυτό του Ροθ αποτελεί παράδειγμα πως
μια ερωτική ιστορία και μάλιστα διανθισμένη με ωμές σκηνές σεξ, μπορεί να
αποτελέσει ένα λογοτεχνικό αριστούργημα. Το βιβλίο ξεκινάει με μια φαινομενικά
γραμμική αφήγηση και προσδίδει ενδιαφέρον με το πικάντικο θέμα του.
Στην πορεία
όμως τα πράγματα αλλάζουν. Ο στόχος δεν είναι μια ακόμα «ερωτική ιστορία» με
ανατροπές και πλοκή, αλλά ένα πόνημα στην βαθύτερη ψυχική κατάσταση του
ανθρώπου με επίκεντρο την ερωτική συναισθηματική κορύφωση όταν εκείνη ξεφεύγει από
τα συνήθη μέτρα και φτάνει στην παθολογία. Φυσικά δε χάνεται ποτέ η βασική «κλωστή»
που κρατάει το ενδιαφέρον για την εκτύλιξη των γεγονότων τα οποία οδηγούνται σε
δραματική κορύφωση. Σημαντικό ρόλο στην διακύμανση της αφήγησης διαδραματίζει η
Καρολίν, μια ωριμότερη σε ηλικία ερωμένη του Κέπες. Μέσα από αυτή την επαφή ο
καθηγητής προσπαθεί να ανακτήσει μέρος της αρχικής του ισορροπίας. Ο 42χρονος
γιος του, «θλιβερός καρπός» μιας παλαι ποτέ οικογενειακής σύζευξης, εγκαταλείφθηκε
στα οκτώ του χρόνια από τον εκείνον. Στο πρόσωπο του γιου του ο γηραιός εραστής
συναντά τα πρόσωπα όλων εκείνων των συμβατικών «ανθρωπάριων» που αποστρέφεται.
Μτφρ: Γιώργος Τσακνιάς
«Σε καμιά γυναίκα δεν
αρέσει πραγματικά να της τραβάνε τα μαλλιά. Σίγουρα κάποιες τις φτιάχνει, αυτό όμως
δεν σημαίνει πως τους αρέσει κιόλας. Και δεν τους αρέσει επειδή δεν έχουν
κανένα τρόπο να αποφύγουν την κυριαρχία
πιυ ασκείται πάνω τους, που θα συνεχίσει να ασκείται, που τις κάνει να
σκέφτονται: Έτσι το φανταζόμουν το σεξ. Είναι βάναυσο – αυτός ο τύπος δεν είναι
βάναυσος αλλά γουστάρει τη βαναυσότητα. Αφού τελείωσα και τραβήχτηκα , δεν
φαινόταν απλώς εμβρόντητη, φαινόταν έξαλλη. Επιτέλους κάτι της συμβαίνει. Δεν
κάνει πια εξάσκηση στις κλίμακες. Κάτι κινείται ανεξέλεγκτα μέσα της».
Ο συγγραφέας εμπλουτίζει την αφήγηση με διακειμενικές
αναφορές σε άλλους συγγραφείς, καλλιτέχνες και έργα τέχνης με αριστοτεχνικό
τρόπο ώστε να εντάσσονται φυσικά στο κείμενο. Παρόλο που το όνομα Κέπες το έχει
χρησιμοποιήσει και σε άλλα δυο βιβλία δε μπορέσαμε να μην κάνουμε ταύτιση με
τον Βλαντ Τσέπες κατά την διάρκεια της αιμοποσίας.
«Τότε ήρθε ένα βράδυ
που η Κονσουέλα έβγαλε το ταμπόν της και στάθηκε όρθια εκεί, στην μπανιέρα μου,
με το ένα γόνατό της λυγισμένο να συναντά το άλλο, σαν τον Αγιο Σεβαστιανό της Μαντένια,
κι εγώ κοιτούσα καθώς το αίμα σχημάτιζε ρυάκια στα μπούτια της…»
Βιογραφικό (wiki)
Ο Φίλιπ Ροθ (Philip Milton Roth, 19 Μαρτίου 1933 - 22 Μαΐου 2018) ήταν Αμερικανός συγγραφέας
(εβραϊκής καταγωγής). Το πρώτο του βιβλίο «Αντίο Κολόμπους» εκδόθηκε το 1959.
Είχε λάβει πολλά λογοτεχνικά βραβεία και είχε μεγάλη αναγνώριση από κοινό και
κριτικούς. Ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα του είναι το «Αντίο Κολόμπους», το
«Σύνδρομο Πόρτνοϊ» του 1969 και η σειρά μυθιστορημάτων με αφηγητή το alter ego
του Νέιθαν Ζούκερμαν . To 2012 τιμήθηκε με το Βραβείο Πρίγκιπας
της Αστούριας. Το 2011 βραβεύτηκε για την
συνολική προσφορά του στη λογοτεχνία με το Διεθνές βραβείο Μπούκερ.
Γιώργος Πολ. Παπαδάκης
