Ο ΦΟΒΟΣ – ΣΤΕΦΑΝ ΤΣΒΑΪΧ

Ο ΦΟΒΟΣ – ΣΤΕΦΑΝ ΤΣΒΑΪΧ

            Ένα ακόμη βιβλίο του Τσβάϊχ (1920) που επιβεβαιώνει γιατί ο συγγραφέας απολάμβανε μια τόσο μεγάλη δημοφιλία στην εποχή του. Πρόκειται για μια νουβέλα 117 σελίδων που διαβάζεται απνευστί και αναδεικνύει με μεγάλη επιτυχία όλη την εσωτερική ανατάραξη που προκαλεί το αίσθημα του φόβου. Όταν ο άνθρωπος καταληφθεί από τον φόβο διαρρηγνύεται εντός του όλη εκείνη η θωράκιση που τον προστατεύει από τις έξωθεν επιθέσεις. Γίνεται έρμαιο μιας διαρκούς ανησυχίας, ανήμπορος να την ερμηνεύσει αλλά και να την τιθασεύσει και άγεται σαν ξύλινη μαριονέτα από βουλές μιας ανίκητης αίσθησης πανικού. Η Ιρένε στο κείμενο του Τσβάϊχ έχει καταληφθεί από το φόβο. Με ξεχωριστό τρόπο ο συγγραφέας ξεκινά την αφήγηση από τα πρώτα στάδια κατάληψης της νεαρής γυναίκας από το αίσθημα του φόβου την στιγμή ακριβώς που φεύγει από το δωμάτιο του εραστή της. Ύστερα με δεξιοτεχνία καταφέρνει να κορυφώσει τα αισθήματα που παράγονται μέσα από την διαρκή ανησυχία που την έχει κατακυριεύσει, γράφοντας όχι μόνο ένα πετυχημένο θρίλερ αλλά ταυτόχρονα δίνοντάς μας ένα εκπληκτικό ψυχογράφημα.

Μτφρ: Κωνσταντίνος Κρίτσης

«…Έβγαλε μια κραυγή κι έτρεξε μακριά του, καθώς έτρεχε από το ένα δωμάτιο στο άλλο, κι ενώ πίσω της ερχόταν ένα ορμητικό κύμα ανθρώπων, ένα μαινόμενο πλήθος, αισθάνθηκε πως το φόρεμά της γλιστρούσε όλο και περισσότερο, ώστε μετά βίας το συγκρατούσε ακόμη. Ξαφνικά μια πόρτα άνοιξε απότομα μπροστά της, κατέβηκε άρον άρον τη σκάλα για να σωθεί, αλλά κάτω την περίμενε και πάλι η μοχθηρή γυναίκα με τη μάλλινη φούστα και τα γαμψά της νύχια. Κατάφερε να της ξεφύγει από το πλάι κι έτρεξε μακριά, σαν τρελή, αλλά η γυναίκα όρμησε στο κατόπι της και την κυνήγησε μέσα στη νύχτα σε δρόμους μεγάλους, σιωπηλούς, ενώ οι φανοστάτες έσκυβαν από πάνω τους γελώντας ειρωνικά».

            Υπάρχουν στιγμές που ο αναγνώστης  αμφιβάλλει για την ψυχική  κατάσταση της ηρωίδας.  Αμφιβάλλει για την ψυχική της ισορροπία διότι υπάρχουν στιγμές που εκείνη κοντοζυγώνει την λεπτή εκείνη γραμμή που διαχωρίζει την λογική από την τρέλα. Η Ιρένε αποτελεί μια γνήσια εξπρεσσιονιστική φιγούρα της δεκαετίας του 1920, μια τραγική φυσιογνωμία που ο φόβος τής έχει παραλύσει κάθε δυνατότητα απόδρασης από την εφιαλτική πραγματικότητα που ζει, περιδιαβαίνει στους δρόμους και τα σοκάκια, κυνηγημένη από την ίδια της τη σκιά. Στο πρόσωπο της είναι αποτυπωμένη η ίδια η αγωνία που καθρεφτίζεται στον διάσημο πίνακα του Μουνκ. Και φυσικά η απιστία που διέπραξε είναι η αιτία δημιουργίας του φόβου. Γι’ αυτό και ο Τσβάϊχ επέλεξε μια γυναίκα για το ρόλο αυτό, δεδομένου ότι σε έναν άντρα θα ταίριαζε περισσότερο ο τίτλος: «ικανοποίηση».