ΤΖΕΗΜΣ ΤΖΟΥΣ - ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ

ΤΖΕΗΜΣ ΤΖΟΥΣ – «ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ»

Σκληρό αφήγημα, το τελευταίο από το βιβλίο «Οι Δουβλινέζοι», που αναπαριστά μια τοιχογραφία της νοοτροπίας και των ηθών της Ιρλανδίας των αρχών του 20^oy αιώνα. «Οι Νεκροί» δεν διαβάζονται όπως ένα κλασικό διήγημα, παρ' όλη τη  γραμμικότητα της ιστορίας, δεδομένης της δομής και του ύφους τους. Το διήγημα ξεκινά με ένα πάρτι και σε σύντομο διάστημα εμφανίζονται πρόσωπα που το καθένα από αυτά διαδραματίζει ένα συγκεκριμένο ρόλο - όχι σε ότι αφορά την υπόθεση, που είναι υποτυπώδης – αλλά τα ηθικοπλαστικά μηνύματα που θέλει να περάσει ο συγγραφέας. Οι απόψεις αυτές αντανακλούνται μέσα από τους ευφάνταστους διαλόγους μεταξύ των χαρακτήρων. Η ανάγνωση του κειμένου πρέπει να είναι προσεκτική για να μπορέσει ο αναγνώστης να ανιχνεύσει τις προθέσεις του συγγραφέα, που συχνά είναι υπαινικτικές. Το κείμενο αναμένεται να κουράσει τον αναγνώστη που δεν «είναι έτοιμος» να διαβάσει Τζόυς.  Οι χαρακτήρες αντικατοπτρίζουν την ιρλανδέζικη νοοτροπία της εποχής των αρχών του περασμένου αιώνα. Όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου το επίκεντρο της ιστορίας του Τζόυς είναι η «ηθική παράλυση» που κατακλύζει την πόλη του Δουβλίνου. Με την έννοια αυτή δεν εννοεί, πολίτες «ελαφρών ηθών» αλλά την έλλειψη «νεύρου για ζωή» τον ζωντανό που δεν γνωρίζει ότι «είναι νεκρός». Έτσι όπως είναι στημένο το αφήγημα ο αναγνώστης ανακαλύπτει σταδιακά τον τρόπο με τον οποίο οι ήρωες ανακαλύπτουν το τέλμα στο οποίο έχουν περιέλθει. Για τον Τζόυς : ο θάνατος είναι η ωραιότερη μορφή της ζωής. Σε όλο το διήγημα «Οι Νεκροί» καλλιεργεί αυτή την ιδέα. Ο Γκάμπριελ πιστεύει, «πως είμαστε όλοι Ρώμες» με την έννοια ότι κάθε τι νέο που δημιουργούμε αντλεί την ύπαρξη του μέσα από το μνημειακό παρελθόν. Η αλληλεξάρτηση ζωντανών και νεκρών ακόμα κι η επιρροή που ασκούν οι δεύτεροι που «έχουν φύγει», είναι η βασική ιδέα που κυριαρχεί σε ολόκληρους τους «Δουβλινέζους» και κατ’ επέκταση στους «Νεκρούς».

Μτφρ: Αρης Μπερλής

«Άφθονα δάκρυα πλημμύρισαν τα μάτια του Γκάμπριελ. Ποτέ δεν είχε νοιώσει έτσι ο ίδιος για μια γυναίκα, ήξερε όμως πως αυτό το αίσθημα είναι ο έρωτας.Τα δάκρυα κυλούσαν τώρα πυκνά, και στο μισοσκόταδο,φαντάστηκε πως είδε την εικόνα ενός νέου που στεκόταν στη βροχή κάτω από ένα δέντρο. Κι άλλες μορφές ήταν εκεί. Η ψυχή του είχε προσεγγίσει τον τόπο όπου κατοικούν οι αμέτρητες στρατιές των νεκρών. Ένοιωθε αλλά δεν μπορούσε να κατανοήσει,την αλλόκοτη και φευγαλέα ύπαρξη τους. Η ίδια του η οντότητα έσβηνε σιγά σιγά και χανόταν σε ένα γκρίζο, ασύλληπτο κόσμο. Ο στέρεος κόσμος, όπου αυτοί οι νεκροί είχαν κάποτε ζήσει και δημιουργήσει, έφθινε και διαλυόταν».

Ο Τζέιμς Τζόυς (James Augustine Aloysius Joyce, 2 Φεβρουαρίου 1882 - 13 Ιανουαρίου 1941) ήταν Ιρλανδός συγγραφέας και ποιητής. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες του 20ού αιώνα, δημιουργός των μυθιστορημάτων Οδυσσέας (1922) και Finnegans Wake (1939). Παρά την καταγωγή του, έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του εκτός Ιρλανδίας.