Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΓΚΑΤΣΜΠΥ - ΦΡ. ΦΙΤΖΕΡΑΛΝΤ

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ  ΓΚΑΤΣΜΠΥ

Ο «Μεγάλος Γκάτσμπυ», το κορυφαίο έργο του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, αποτελεί μια τοιχογραφία της Αμερικής αμέσως μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Ο «Γκάτσμπυ» είναι περισσότερο ένα έργο «ιδέας» με την έννοια ότι ο συγγραφέας δίνει μια σημαντική εικόνα του «αμερικάνικου όνειρου», την κατάκτηση του πλούτου και την περιγραφή της ζωής των ανθρώπων που μέσα από το όνειρο και την «μεγάλη ζωή» κρύβονται τα χαμηλότερα ανθρώπινα ένστικτα. Ο Γκάτσμπυ είναι η ίδια η ενσάρκωση του «αμερικάνικου ονείρου». Ωραίος και πάμπλουτος με μυστηριώδες παρελθόν έχει σαν στόχο της ζωής του την καρδιά της Νταίζυ Φέυ, μιας νεανικής του αγάπης. Έτσι ο Φιτζέραλντ δημιουργεί το προκάλυμμα ενός ρομαντικού μυθιστορήματος, ενώ στην πραγματικότητα προτάσσει την ανάπλαση των χαρακτήρων, τον τρόπο σκέψης τους και το κλίμα της εποχής πριν το Μεγάλο Κραχ. Το κλίμα της εποχής περιγράφεται ανάγλυφα στο βιβλίο. Η άνθηση της εγκληματικότητας, το λαθρεμπόριο, ο έκλυτος βίος, τα μεγάλα πάρτι, όλα δίνονται μέσα από την μουσική υπόκρουση της τζαζ μουσικής.

Από πλευράς γραφής το μυθιστόρημα κινείται στο γνωστό ύφος της κλασικής περιγραφής με αρκετούς διαλόγους και σταδιακά αυξανόμενη ένταση. Ο ήρωας γοητεύει μέσα από τον μυστηριώδη, παράτολμο και γοητευτικό εαυτό του.  Ο συγγραφέας αργεί να εισαγάγει τον Γκάτσμπυ στη ροή της πλοκής για να προσδώσει ακόμα μεγαλύτερη αίσθηση στην «είσοδό» του η οποία σε πρώτο επίπεδο είναι απλή. Φροντίζει όμως να κορυφώνει το ενδιαφέρον του αναγνώστη διότι τροφοδοτεί το κείμενο με κουτσομπολιά και απόψεις των άλλων χαρακτήρων για τον μυστηριώδη κύριο Γκάτσμπυ.

Το βιβλίο απέτυχε εμπορικά, ενώ μέχρι και το 1940 που πέθανε ο Φιτζέραλντ είχαν πουληθεί ελάχιστα αντίτυπα. Πέρασαν τουλάχιστον δέκα χρόνια μέχρι το βιβλίο να αρχίσει να πουλάει, όταν ο εκδοτικός οίκος Edmund Wilson, επανέκδωσε τον Γκάσμπυ μαζί με τον «Μεγιστάνα» σε μια προσπάθεια να επανεκτιμηθεί το έργο του Φιτζέραλντ.

Μτφρ: Γρηγόρης Παπαδογιάννης

«Ξεχώρισε ένα σωρό από τα πουκάμισα και άρχισε να τα ρίχνει ένα ένα μπροστά μας από καθαρό λινό ύφασμα και παχύ μετάξι και υπέροχη φανέλα, που ξεδιπλώνονταν, καθώς έπεφταν και σκέπαζαν  το τραπέζι με μια πανδαισία χρωμάτων. Όσο τα θαυμάζαμε τόσο περισσότερα έφερνε, και ο απαλός πλούσιος σωρός γινόταν όλο και ψηλότερος – πουκάμισα με ρίγες και ελικοειδή μοτίβα και καρό σε χρώμα κοραλλί και στο πράσινο του μήλου και στο μοβ της λεβάντας και σε αχνό πορτοκαλί, με μονογράμματα σε ινδικό μπλε. Ξαφνικά, με ένα πνιγμένο ήχο η Νταίζυ έγειρε το κεφάλι πάνω στα πουκάμισα κι άρχισε να κλαίει γοερά. «Είναι τόσο όμορφα τα πουκάμισα» έλεγε ανάμεσα στους λυγμούς της, με τη φωνή της να χάνεται μέσα στα ρούχα. «Με γεμίζουν θλίψη γιατί… γιατί δεν έχω ξαναδεί ποτέ πριν τόσο ωραία  πουκάμισα».