ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΡΟΥΚ, Μου Είπαν, Δρόμων 2013

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΡΟΥΚ, Μου Είπαν, Δρόμων 2013

Ποιοι λογοτέχνες σας επηρέασαν στο ξεκίνημά σας και γενικότερα ποιοι σας αρέσουν;

Η πρώτη μου μεγάλη επιρροή είναι ο νονός μου ο Καζαντζάκης. Απορώ πως εκείνη την εποχή είχα την ωριμότητα να τον καταλαβαίνω. Ήμουν 16-17 που είχα την πρώτη μου δημοσίευση στο περιοδικό ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΕΠΟΧΗ. Το ’63 έβγαλα το πρώτο μου βιβλίο “Λύκοι και σύννεφα” επηρεασμένη από το πνεύμα της εποχής, Ελύτης, Σεφέρης κ.λπ. Ο υπερρεαλισμός ήτανε κάτι το φυσικό για μένα. Είχα οικειοποιηθεί τον Μπρετόν λόγω και των σπουδών μου στη Γαλλία. Μάλιστα κι ο Ελύτης κι ο Σεφέρης είχανε εκφραστεί κολακευτικά για μένα. Σας αναφέρω για παράδειγμα τι είχε πει ο Σεφέρης για μένα σε ερώτηση κάποιου. Κύριε Σεφέρη τι γνώμη έχετε για την κυρία Αγγελάκη; Εκείνος είπε: «Η κυρία Αγγελάκη δεν χρειάζεται κανέναν. Ακολουθεί το δικό της δρόμο». Από μικρή ήμουνα γνωστή λοιπόν, μιας και δημοσίευσα το πρώτο μου ποίημα το ’56, άρα η ζωή μου στάθηκε καλή σε αυτό. Ό,τι επιθυμούσα ερχόταν μετά με ευκολία.

Σε ό,τι αφορά το έως τώρα έργο σας πείτε μας δυο λόγια.

Έχω εκδώσει 23 βιβλία, οι δε μεταφράσεις είναι... άπειρες (γέλια), αγγλικά, γαλλικά και πολλές στα ρώσικα, άλλωστε η δουλειά μου είναι η μετάφραση. Το τελευταίο μου βιβλίο είναι το “Η Ανορεξία της Ύπαρξης”.

Τι είναι τελικά η ποιητική δημιουργία; Μια προσωπική έκφραση κάποιου χαρισματικού ανθρώπου ή μια “κατασκευή” μέσα από άσκηση όπως θα έλεγε κι ο Πόε, μιας και ως γνωστόν έχτισε το “Κοράκι” με “μαθηματική ακρίβεια”;

Έχουν ειπωθεί πολλά για την ποίηση. Εγώ λέω ότι είναι το μη λογικό πλησίασμα της ύπαρξης, κι όταν λέω μη λογικό δεν εννοώ παράλογο, αλλά “μη λογικό” σαν μια διαφορετική οπτική της ύπαρξης κι όχι σαν έκφραση του πραγματικού.

Θεωρείτε, όπως πολλοί σύγχρονοι ποιητές, ότι το βάρος του ποιητικού λόγου μετατοπίζεται περισσότερο στη γλώσσα και στη μορφή και λιγότερο στην πρόκληση συγκίνησης; Πώς θα ορίζατε την πρωτοτυπία σε ένα λογοτεχνικό έργο και δη στην ποίηση;

Κοίταξε Γιώργο μου, τη συγκίνηση πρέπει να την έχει νιώσει πρώτα ο ίδιος ο ποιητής. Το πλησίασμα είναι διαφορετικό για τον καθέναν. Η συγκίνηση για μένα είναι ο τρόπος να πλησιάζεις το άγνωστο, το διαφορετικό, το θάνατο, το διαρκές ερωτηματικό και ψάχνοντας αυτό να εκφράζεσαι. Ψάχνοντας αυτό το άγνωστο βρίσκεις μέσα βαθιά τον εαυτό σου. Εμένα λοιπόν με ενδιαφέρει όταν τελειώνω ένα ποίημα να πλησιάζει όσο γίνεται αυτό που νιώθω μέσα μου βαθιά κι όσο μεγαλώνω αυτό συνειδητοποιώ ότι είναι η “αλήθεια”.

Ποιο είναι εκείνο το στοιχείο που χαρακτηρίζει ένα έργο ως ‘μεγάλο’;

Εγώ δεν τα βλέπω έτσι τα πράγματα. Εξαρτάται από το έργο. Κάθε δημιουργός βάζει τους δικούς του κανόνες και όσο πιο μεγάλος είναι τόσο επιβάλλονται οι κανόνες. Αυτή είναι η βασική αρχή. Μεγάλος κι ο Βερν, μεγάλος κι ο Καζαντζάκης. Η τέχνη ανοίγει καινούργιους ορίζοντες, μπορεί να είναι ευφροσύνη, μπορεί να είναι χιούμορ, μπορεί θρησκομανία, μπορεί κάτι άλλο. Εξαρτάται πόσο ταλέντο είχε αυτός που έγραψε κάτι και από την ικανότητα του δημιουργού κι όχι μόνο αν είχε στοχασμό στο έργο του.

Πόση σημασία έχουν οι δημόσιες σχέσεις στην εξέλιξη ενός ποιητή;

Πάντα ήτανε πάρα πολύ δύσκολο να δημοσιεύσεις ποίηση και ιδίως νέος, όχι μόνο στα περιοδικά, αλλά και να εκδώσεις ένα βιβλίο. Οι περισσότεροι ποιητές της εποχής μου πληρώνανε για να βγάλουν το βιβλίο τους. Άλλοι πληρώνουνε όλη τους τη ζωή ακόμη και σήμερα. Τώρα σε ό,τι αφορά τις δημόσιες σχέσεις που με ρωτήσατε, είναι προφανές ότι αν καταφέρει κάποιος και βγει στα κανάλια θα γίνει ανάρπαστος... καταλαβαίνετε (γέλια).

Τα βραβεία κι η αναγνωσιμότητα σημαίνουν κάτι για εσάς την εποχή που ζούμε;

Κοιτάξτε, εγώ είμαι λίγο περίεργη. Αυτά δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη αξία για μένα, χωρίς να σημαίνει ότι δεν είναι μια ενθάρρυνση, εκτός και πάρεις το νόμπελ (γέλια). Ζούμε σε μια εποχή του καινούργιου μονοθεϊσμού όπως το λέω εγώ, του χρήματος, κι όσο πάει γίνεται και χειρότερα από την άποψη όλης της δομής της κοινωνίας. Κανένας πολιτισμός δεν έχει δομηθεί όπως σήμερα με βάση το “θεό” του χρήματος. Το πράγμα έχει πάρει πλέον “μεταφυσικές” διαστάσεις.