ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ – ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ – ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Για να κάνεις μεγάλα πράγματα, δεν είναι ανάγκη να είσαι μεγαλοφυΐα. Δεν είναι ανάγκη να είσαι πάνω από τους άλλους ανθρώπους. Πρέπει να είσαι μαζί τους.

Montesquieu, 1689-1755, Γάλλος στοχαστής

Ο Μίκης Θεοδωράκης αποτελεί  την μεγαλύτερη εν ζωή φυσιογνωμία στη χώρα μας και μια από τις σπουδαιότερες παγκοσμίως. Το έργο του αντανακλά όλα εκείνα τα πολιτισμικά και πνευματικά ιδεώδη ενός πολιτισμού και μιας δημοκρατίας που έρχεται από τα βάθη του χρόνου, από την ίδια την αρχαία Ελλάδα. Για εξήντα χρόνια κρατάει το λάβαρο της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας μέσα από μουσικές δημιουργίες ιδιοφυείς και αθάνατες. Ο «Επιτάφιος» το 1960 σηματοδότησε το γύρισμα μιας άλλης εποχής. Έφερε την υψηλή ποίηση στο στόμα του λαού, όχι μέσα από «διανοουμενίστικες» συμφωνίες και βαρύγδουπες συνθέσεις που απευθύνονται σε λίγους, αλλά μέσα από τραγούδια κυρίως, που ενώ στέκονταν σε υψηλό ποιοτικό ύψος κατάφεραν ταυτόχρονα να τραγουδηθούν από κάθε κοινωνική τάξη και από ανθρώπους κάθε μορφωτικού επιπέδου. ΑΥΤΟ

ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ. Ο συνδυασμός ποιότητας και δημοφιλίας. Οι μελωδίες που έφερε έχουν τις ρίζες τους στην παράδοση, στο δημοτικό και λαϊκό τραγούδι ενώ ταυτόχρονα φέρνουν τον καινούργιο επαναστατικό αέρα της αλλαγής στον τρόπο που ο Έλληνας έμαθε να ακούει μουσική. Τα τραγούδια του δεν έχουν το ιδεολογικό περίβλημα που θέλουν πολλοί να προσδώσουν. Η επαναστατικότητα, η μάχη απέναντι στον ολοκληρωτισμό, η κραυγή του λαού, η φωνή του ερωτευμένου, ο πόνος του εργάτη ή του μετανάστη, είναι στοιχεία  με διαχρονικό και οικουμενικό πρόσωπο και δύναμη ακατάβλητη. Ο ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ. Η έντεχνη λαϊκή μουσική η σύζευξη δηλαδή δυο εννοιών εκ πρώτης άποψης αντιθέτων (το έντεχνος προϋποθέτει το λόγιος και σπουδαγμένος, ενώ το λαϊκός προϋποθέτει το αυτοδίδακτος και το παραδοσιακός) αποτέλεσε μέγα επίτευγμα του Θεοδωράκη και είναι το επιστέγασμα της νέας κουλτούρας που αποτέλεσε τη βάση για μια σειρά από νέα έργα, σπουδαία και πρωτότυπα (ΆΞΙΟΝ ΕΣΤΙ, Ρωμιοσύνη, κλπ). Επίσης επηρέασε και καθοδήγησε μια νέα γενιά συνθετών που για είκοσι περίπου χρόνια (1960-1980) – με το δικό του τρόπο ο καθένας – έδωσε στο λαό μουσική και τραγούδια ανεπανάληπτα. Η μουσική του Θεοδωράκη απαλλαγμένη από το βάρος δύσκολων ενορχηστρωτικών σχεδιασμών, στηριγμένη στη λαϊκή παράδοση, κατόρθωσε να παράγει πρωτότυπες μελωδίες, και να παράγει ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ, στηρίζοντας έναν ποιητικό λόγο, όχι εύκολο σε πρώτη ανάγνωση. Για να το καταλάβει καλύτερα αυτό ο αναγνώστης ας ερευνήσει και

ακούσει πολλά έργα (κυρίως σύγχρονα) που αφορούν μελοποιήσεις ποιητών και δεν θα «δει» παρά ένα αποτέλεσμα, «άχρωμο», «επίπεδο» χωρίς ουσιαστικά ρεφρέν και κουπλέ. Η άλλη έξυπνη και ευφυής κίνηση ήταν η χρήση λαϊκών τραγουδιστών για την μεταφορά αυτών των έργων. Ο Θεοδωράκης κατάλαβε ότι ένας τραγουδιστής λυρικός (τενόρος, βαρύτονος) δεν θα μπορούσε να μεταδώσει τα έργα με την ίδια αμεσότητα που θα μπορούσε ένας τραγουδιστής λαϊκός. Εκεί η «κοσμική χημεία» έπαιξε το ρόλο της και του «έφερε» τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Δεν είναι τυχαίο ότι κι ο ίδιος έχει δηλώσει δημόσια: «50% εγω και 50% ο Γρηγόρης).

Η συναυλία που δόθηκε στις 19/6/2017 αποτελεί φόρο τιμής στον μεγάλο αυτό  Έλληνα δημιουργό που το ανάστημα του αποτελεί ΦΑΡΟ κατεύθυνσης για τους νέους και τα παιδιά σε μια εποχή έκπτωσης, πνευματικής μιζέριας και κακομοιριάς. Οι συντελεστές και οι ερμηνευτές που παρευρέθησαν λάμπρυναν την βραδιά με τις ερμηνείες τους. Δυστυχώς δεν υπήρχε στη σκηνή ο μέγιστος των ερμηνευτών του Θεοδωράκη (αλλά και γενικά) Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο οποίος παρακολουθούσε από «ψηλά» και σιγοτραγουδούσε. (Ήταν παρών στην αντίστοιχη συναυλία του 1995 για τα 70χρονα του Μίκη). Θα έπρεπε – κατά τη γνώμη μας- να βρίσκονταν σε αυτή τη συναυλία σταθμό δυο άνθρωποι, ενεργοί τραγουδιστές, που βρίσκονται πιο κοντά από τον καθένα στο πνεύμα του συνθέτη. Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης υιός και ο Τάκης Κωσταντακόπουλος.  Ο πρώτος έχει και τις καταβολές αλλά και τη φωνή ενώ ο δεύτερος εκτός από την φωνή έχει και μια αξιοπρόσεκτη πορεία δεκαετιών στο έντεχνο λαϊκό και ποιοτικό τραγούδι. Οι επιλογές στην Ελλάδα όμως δυστυχώς δεν γίνονται πάντα με αντικειμενικά κριτήρια.

Η σκηνή με τον συνθέτη να διευθύνει την ορχήστρα θα χαραχτεί στην μνήμη όλων μας για πάντα. Είναι μια ακόμα απόδειξη ότι κι αν το γήρας έρχεται, όταν το πνεύμα είναι ΓΙΓΑΝΤΙΟ, υπερκεράζει ακόμα κι αυτή, τη φθορά του χρόνου!

ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ, ΜΙΚΗ ΜΑΣ, ΕΙΣΑΙ ΑΙΩΝΙΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΣ! ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΚΟΝΤΑ ΜΑΣ!