Η ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥ ΤΩΝ ΑΣΕΡ – ΕΝΤΓΚΑΡ ΑΛΛΑΝ ΠΟΕ

Η ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥ ΤΩΝ ΑΣΕΡ – ΕΝΤΓΚΑΡ ΑΛΛΑΝ ΠΟΕ

Αριστουργηματικό  διήγημα, θεωρείται εκ των κορυφαίων μικρών ιστοριών στην ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο Πόε καταφέρνει σε αυτό το διήγημα να συμπυκνώσει όλες εκείνες τις εκφραστικές αρετές που τον τοποθέτησαν στην κορυφή των συγγραφέων: Υποβλητική ατμόσφαιρα, υπαρξιακός τρόμος, εκφραστική πυκνότητα, ακρίβεια στη χρήση λέξεων και φράσεων. Ένας μοναχικός καβαλλάρης πλησιάζει στην ξεχασμένη από το χρόνο έπαυλη ενός παλαιού του φίλου. Το σπίτι εμπεριέχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά της γοτθικής περιγραφής: παλαιό αρχοντικό, επιβλητικό περιβάλλον, μυστηριώδη ατμόσφαιρα και το πιο σημαντικό: η συμμετοχή του φυσικού στοιχείου αποτελεί καταλύτη στην ανάπτυξη της ιστορίας. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί το «φόβο» ο οποίος μετατρέπεται ενίοτε σε τρόμο για να παίξει με τα συναισθήματα και το θυμικό του αναγνώστη.

Μτφρ: Γιώργος Γούλας

«Έτσι απεγνωσμένος και αξιολύπητος που είμαι, έχω μια έντονη αίσθηση ότι θα έρθει αργα η γρήγορα η μέρα που θα αναγκαστώ να εγκαταλείψω ζωή και λογικό μαζί, πάνω σε κάποια από τις αδιάκοπες μάχες μου με το αποτρόπαιο φάντασμα, το ΦΟΒΟ».

Ο τρόμος που διαχέεται σε όλο το κείμενο απλά αγγίζει τα όρια του υπερφυσικού. Ο Πόε μάστορας της τεχνικής του λόγου μέσω της ιδιάζουσας γλώσσας του πείθει τον αναγνώστη ότι κάτι πέρα από κάθε φαντασία συμβαίνει. Στην πραγματικότητα πέραν από κάποια μικρά σημάδια ότι το αλλόκοτο  και το παράξενο κυριαρχούν, όλα κυμαίνονται στα όρια του ρεαλιστικού. Άλλωστε αυτό που γοητεύει τον Πόε δεν είναι το μεταφυσικό αυτό καθ’ αυτό, αλλά η ίδια η ιδέα του θανάτου. Η ιδέα του θανάτου κυριαρχεί στα περισσότερα κείμενα αλλά και ποιήματα του, όπως κυριάρχησε και στην προσωπική του ζωή.

Οι αναθυμιάσεις τις λίμνης, οι αντίλαλοι μέσα στο παλαιό σπίτι, τα τριξίματα, η αλλόκοτη συμπεριφορά του ίδιου του Άσερ, η ύπαρξη στη βιβλιοθήκη του παράξενων βιβλίων (τα περισσότερα εκ των οποίων είναι πραγματικά) και κυρίως οι λεπτομερείς περιγραφές δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία ότι κάτι τρομακτικό πρόκειται να συμβεί:

«Μπήκα σε ένα απέραντο, ψηλοτάβανο  δωμάτιο με στενά, ψηλά παράθυρα που κατέληγαν σε μυτερές κορυφές και βρίσκονταν τόσο πολύ μακριά από το σκουρόχρωμο δρύινο πάτωμα, που δν μπορούσες να φτάσεις. Ασθενικές βαθυκόκκινες ανταύγειες τρύπωναν από τα σιδερόφραχτα παράθυρα, ίσα ίσα για να κάνουν ορατά τα περιγράμματα από τα πιο χαρακτηριστικά αντικείμενα, μάταια πάλευε το βλέμμα μου να φτάσει ως τις μακρινές γωνίες του δωματίου, ως τα διακοσμητικά ανάγλυφα του θολωτού ταβανιού. Σκούρες κουρτίνες έκρυβαν του τοίχους. Όλα τα έπιπλα ήταν βαριά, καθόλου άνετα, παλαικά και φθαρμένα. Πλήθος βιβλία και μουσικά όργανα ήταν σκορπισμένα ολόγυρα, όμως κι αυτά δεν κατάφερναν να ζωντανέψουν κάπως την σκηνή. Ένοιωθα να αναπνέω μια  βαριά ατμόσφαιρα θλίψης. Ένας βλοσυρός αέρας βαθιάς, ακατανίκητης μελαγχολίας ήταν απόλυτα κυρίαρχος στο χώρο».

Ο θάνατος βρίσκει «πρόσωπο» στη μορφή της Λαίδη Μαντλέν η οποία δεν εκφράζεται πουθενά σε όλο το κείμενο. Η μακάβρια ετοιμασία, κι ο θλιβερός αποχαιρετισμός ανατρέπονται όταν η Λαίδη επανεμφανίζεται βγαλμένη από τις πύλες του Άδη. Εκεί ο συγγραφέας κορυφώνει την αγωνία αλλά ταυτόχρονα προσφέρονται και οι απαντήσεις από το στόμα του Ρόντερικ. Είναι όμως τέτοια η δύναμη της  περιγραφής και της ατμόσφαιρας που στο τέλος δεν σβήνουν όλες οι αμφιβολίες και ο αναγνώστης σοκαρισμένος συνεχίζει να αναρωτιέται.

Το διήγημα the fall of the house of Usher  δημοσιεύτηκε στο περιοδικό για «Κυρίους του Μπάρτον» τον Σεπτέμβριο του 1839. Επαναδημοσιεύτηκε βελτιωμένο στα Tales το 1845.

Σύντομο βιογραφικό

Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε (Edgar Allan Poe^[1], 19 Ιανουαρίου 1809 – 7 Οκτωβρίου1849) ήταν Αμερικανός ποιητής και πεζογράφος. Υπήρξε ένας από τους κύριους εκπροσώπους του αμερικανικού ρομαντισμού. To λογοτεχνικό του έργο είχε σημαντική επίδραση στην παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελώντας θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη σύγχρονων λογοτεχνικών ειδών, όπως η αστυνομική λογοτεχνία ή οι ιστορίες τρόμου και φαντασίας.