Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΙΝΑ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΙΝΑ – ΠΑΤΡΙΚ ΚΑΒΑΝΑ

Ο Κάβανα θεωρείται σήμερα ο μεγαλύτερος Ιρλανδός ποιητής μετά τον Γέητς. Κατά την διάρκεια της ζωής του λοιδωρήθηκε, ενώ ήρθε σε αρκετές συγκρούσεις και με το λογοτεχνικό κατεστημένο της εποχής. Είχε το παράπονο ότι το έργο του δεν είχε αναγνωριστεί. Η ζωή του ήταν δύσκολη, μια κλωστή ανάμεσα στην διανόηση και τη βιοπάλη, ανάμεσα στο στοχασμό και τις εξαρτήσεις. Με το σημαντικότερο βιβλίο του «Η μεγάλη πείνα», ο ποιητής προσφέρει μια τοιχογραφία της ιρλανδικής υπαίθρου της δεκαετίας του 1940. Η οιδιπόδεια σχέση μάνας και γιου, η ερωτική έλλειψη και ο σκληρός βίος της υπαίθρου είναι μερικά από τα θέματα του έργου. Η στρωτή γλώσσα του Κάβανα με τις λυρικές εξάρσεις και το γεμάτο χυμούς στιχουργικό του περπάτημα, σαγηνεύει και καθηλώνει. Το κείμενο ξεδιπλώνεται μεταξύ ποιήματος και πεζού λόγου με στέρεο ρυθμικό τέμπο και αφηγείται μια ιστορία. Την ιστορία του Πάτρικ Μαγκουάιαρ, ενός ανέραστου αγρότη πιστού στη ζωή της φάρμας. Έμεινε δίπλα στη μάνα του μέχρι που εκείνη «έφυγε» στα 91 της χρόνια. Εκτός από τις απόλυτα αναμενόμενες μεταφορές και εικόνες, το ποίημα δεν χαρακτηρίζεται από την σκοτεινότητα του μοντερνισμού. Η ανάγνωση του ποιήματος παρόλη την διαφορά κουλτούρας σε σχέση με τον ιρλανδικό τρόπο ζωής μας φαίνεται οικεία διότι χρησιμοποιεί την παράδοση σαν βάση για να αναπτύξει το ανθρώπινο δράμα και το στοιχείο φολκλόρ σαν «ένδυμα». 

«Ένα σκυλί ξαπλωμένο κάτω από το κάρο, πάνω σ’ ένα σκισμένο σακάκι
Ένα άλογο σκυφτό στο ανθισμένο ύψωμα σέρνει το σκουριασμένο αλέτρι.
Τρία κεφάλια κρεμασμένα ανάμεσα σε ορθάνοιχτα πόδια.
Ο Οκτώβρης παίζει μια συμφωνία σε χαλαρό συρμάτινο φράχτη.
Ο Μαγκουάιρ ατενίζει τα ισοπεδωμένα αυλάκια και τους πυρόλιθους…»

Η στοχαστικότητα του Κάβανα απλώνεται διάχυτη σε όλη την έκταση της ποιητικής πρόζας, σοφά αφομοιωμένη από το ύφος.
«Πήγαινε στη λειτουργία και προσευχήσου
και ομολόγησε τις αμαρτίες σου ν’ ανοίξει η τύχη σου». Είπε η μάνα.
Άκουσε το ψέμα. Το γυναικείο παραπέτασμα. Που απλώνουν οι μαλακοί μηροί γύρω από τη συνείδηση…»

Στο Colected Pruse ο ποιητής γράφει: ‘Η αθανασία δεν είναι κάτι μελλοντικό, είναι το πέραν του χρόνου παρόν. Ένα άνθος είναι αθάνατο μέσα στη δική του χρονική στιγμή. Μια λάμψη από καλοκαιρινή ηλιαχτίδα είναι αθάνατη. Στιγμές ευτυχίας, λύπης ή χαράς είναι αθάνατες. Ένας άνθρωπος είναι αθάνατος όταν οι ιδέες του βρίσκουν απήχηση στους νέους».